1980 – wartopamietac https://wartopamietac.mik.krakow.pl Kolejny blog oparty na WordPressie Tue, 31 Aug 2010 13:35:54 +0000 pl-PL hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.3.5 Podpisanie Porozumień Sierpniowych https://wartopamietac.mik.krakow.pl/2010/08/31/podpisanie-porozumien-sierpniowych/ Tue, 31 Aug 2010 12:13:59 +0000 http://wartopamietac.info/?p=3396 31 sierpnia 1980 r. w Gdańsku Lech Wałęsa i Mieczysław Jagielski podpisali porozumienie dotyczące postulatów sformułowanych przez MKS. Punkt pierwszy porozumienia mówił:

Działalność związków zawodowych w PRL nie spełniła nadziei i oczekiwań pracowników. Uznaje się za celowe powołanie nowych samorządowych związków zawodowych, które byłyby autentycznym reprezentantem klasy pracującej.

Jeden z ówczesnych współorganizatorów strajku Bogdan Borusewicz stwierdza, że formułując postulaty musiał ograniczyć żądania o charakterze politycznym. Zbyt duży radykalizm przekreślałby rozmowy oraz groziłby użyciem siły ze strony władz. Stwierdza też, że spośród postulatów zgłaszanych przez strajkujących usunął postulat domagający się wolnych wyborów. Kazał także zniszczyć cały nakład ulotek zawierających ten zapis.

Domaganie się wówczas wolnych wyborów było niczym innym jak wezwaniem skierowanym do partii, by oddała władzę. A to było z jej strony nie do przyjęcia. Nie mogliśmy wysuwać bardziej radykalnych żądań, bo druga strona miała za sobą 400 tys. wojska, 100 tys. milicji, 40 tys. w różnych służbach specjalnych, a ponadto w Polsce stacjonowało 40 tys. żołnierzy rosyjskich.


[poll id=”7″]


Leszek Moczulski, działacz opozycji w okresie PRL, dzień 31 sierpnia 1980 r. spędzał w warszawskim więzieniu przy ul. Rakowieckiej. Siedział wówczas w jednej celi z innym działaczem opozycji.

Bardzo się wtedy kłóciliśmy, ale przez te kłótnie się zaprzyjaźniliśmy. Całą noc z 31 sierpnia na 1 września sprzeczaliśmy się o to, co się stało w Gdańsku. (…) Siedzieliśmy w narożnej celi. Z oddali, z domów poza murami więzienia, słychać było telewizję. I choć nie można było zrozumieć słów wiedzieliśmy, że zaczyna się Dziennik Telewizyjny. Na początku Dziennika usłyszeliśmy nieskładnie śpiewany hymn. Wiedzieliśmy wówczas, że w Gdańsku zawarto porozumienie.

Obaj więźniowie zastanawiali się, które postulaty i w jakim kształcie zostały zaakceptowane przez władze.

Ja mówiłem, że została przyjęta zasada wolnych związków zawodowych, a * twierdził, że jest to niemożliwe. Argumentował, że władza godząc się na wolne związki zawodowe wydaje na siebie wyrok.


[QUIZZIN 3]


Doniosłość podpisanych porozumień podkreśla prof. Andrzej Friszke.

Choć porozumienie gdańskie formalnie nie miało takiego znaczenia jak konstytucja, było traktowane, jako swego rodzaju nowa ustawa zasadnicza, nowy fundament, na którym mają się opierać i kształtować stosunki ze społeczeństwem.

Wyjaśnia, iż rządzący, akceptując postulaty strajkujących, nie tylko godzili się na istnienie niezależnego od nich związku zawodowego, ale także akceptowali konieczność konsultacji ze strajkującymi wielu swych decyzji, w tym m.in. spraw dotyczących reform społecznych i gospodarczych.

W Gdańsku zdecydowano o uwolnieniu więźniów politycznych, władza godziła się na prawo pracowników do strajku, a także na ograniczenie cenzury. Niezależny, samorządny związek zawodowy stawał się na mocy tego porozumienia pierwszą w obozie socjalistycznym, masową organizacją społeczną, z którą władza miała się układać i ustalać kompromisy. To była rewolucyjna zmiana całego systemu politycznego. Do tej pory, od Lenina, partia komunistyczna nie uznawała po stronie społecznej żadnego partnera, była całkowitym arbitrem w zakresie rządów.

Wszystkie wypowiedzi pochodzą z Portalu Historycznego PAP.

(am)

]]>
Postulaty MKS https://wartopamietac.mik.krakow.pl/2010/08/25/postulaty-mks/ Wed, 25 Aug 2010 12:28:55 +0000 http://wartopamietac.info/?p=3317 W nocy z 16 na 17 sierpnia 1980 r. Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, utworzony w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, stworzył listę 21 postulatów. Oprócz postulatów domagających się poprawy sytuacji gospodarczej w kraju, część dotyczyła wolności osobistych oraz praw politycznych i socjalnych obywateli.

Chcielibyśmy przypomnieć część z nich i zapytać o ich aktualność we współczesnej Polsce.

Postulaty MKS

1. Akceptacja niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych wynikających z ratyfikowanych przez PRL Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczących wolności związków zawodowych.
2. Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczeństwa strajkującym i osobom wspomagającym.
3. Przestrzegać zagwarantowanej w Konstytucji PRL wolności słowa, druku i publikacji, a tym samym nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań.
(…)
4. c. znieść represję za przekonania.

Wszystkie wymienione wyżej prawa i wolności: wolność przekonań, słowa, prawo do zgromadzania się i zrzeszania się gwarantuje w rozdziale II Konstytucja RP z 1997 r. Jednak jak to wygląda w praktyce?

[poll id=”4″]


[poll id=”5″]


[poll id=”6″]

Zapraszamy także do dyskusji na temat aktualności powyższych postulatów.

(am)

]]>
16 sierpnia 1980 r. https://wartopamietac.mik.krakow.pl/2010/08/16/16-sierpnia-1980-r/ Mon, 16 Aug 2010 13:19:51 +0000 http://wartopamietac.info/?p=3263 Zapraszamy do rozwiązania kolejnego quizu dotyczącego historii Solidarności. Dzisiaj, w związku z datą, pytania związane z wydarzeniami, które miały miejsce 16 sierpnia 1980 r. w Stoczni Gdańskiej im. Lenina.


[QUIZZIN 2]

(am)

]]>
Wybuch strajków w 1980 r. https://wartopamietac.mik.krakow.pl/2010/08/05/wybuch-strajkow-w-1980-r/ Thu, 05 Aug 2010 12:11:50 +0000 http://wartopamietac.info/?p=3112 Trzydzieści lat temu, 14 sierpnia 1980 roku wybuchł strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Jego efektem było doprowadzenie do podpisania Porozumień Sierpniowych oraz powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Było to wydarzenie bezprecedensowe w historii PRL, ponieważ po raz pierwszy władze nie były w stanie stłumić strajków i zostały zmuszone do negocjacji i pójścia na ustępstwa wobec strajkujących robotników. Solidarność urosła do rangi międzynarodowego symbolu oporu przeciw systemowi, symbolu zmian, który z czasem doprowadził do pierwszych, częściowo wolnych wyborów w 1989 roku.

Na stronie wartopamietac.info chcielibyśmy na moment wrócić do roku 1980 i przypomnieć początki Solidarności.


[QUIZZIN 1]

(am)

]]>