To zbiór reportaży o życiu społeczności lokalnych Krakowa i Małopolski, inspirowany reportażami jednej z pierwszych kobiet-reporterek, Marceliny Kulikowskiej (1872-1910), wydany 100 lat po jej śmierci. Książka zawiera 13 reportaży przygotowanych przez osoby uczestniczące w zrealizowanych w czerwcu 2010 r. w Krakowie warsztatach reporterskich, a także przez inne osoby piszące i fotografujące życie lokalnych społeczności Krakowa i Małopolski.

Książka została poświęcona pamięci uczestniczki czerwcowych warsztatów, Urszuli Olszowskiej, fotoreporterki, która zginęła tragicznie w lipcu 2010 r.

Książka jest dostępna nieodpłatnie w biurze Fundacji Przestrzeń Kobiet przy Pl. Szczepańskim 5/314.

(Natalia Sarata, Fundacja Przestrzeń Kobiet)

Od godz. 12.00 na Rynku Głównym będzie realizowana akcja „Pocztówka z przesłaniem”.

O godz. 17.00, również na Rynku Głównym, rozpocznie się widowisko „Solidarność 1980”, którego mottem są słowa Jana Pawła II „Nie ma większego bogactwa w narodzie nad światłych obywateli”. Spektakl wystawi teatr „W przestrzeni”. Widowisko oraz akcja „Pocztówka z przesłaniem” są realizowane w ramach projektu Sierpień 1980, Sierpień 2010.

Zaraz po spektaklu, o godz. 17.30, , rozpocznie się happening – wmurowanie tablicy „Nie oddamy Sierpnia” przez Jerzego Donimirskiego, Antoniego Zielińskiego i Pawła Reya, nawiązujący do wydarzeń z 1982 r. Happening jest elementem projektu Nie oddamy ideałów Sierpnia.

Na koniec zostaną rozdane pamiątkowe karty oraz katalogi plenerowej wystawy fotografii Stanisława Markowskiego, znajdującej się w okolicach wieży ratuszowej.

W imieniu organizatorów serdecznie zapraszamy na sobotnie wydarzenia w ramach programu „Warto pamiętać” oraz pozostałe atrakcje „Dnia z Solidarnością w Krakowie”.

(zn)

W „Warto pamiętać” upamiętniamy trzydziestolecie Solidarności od 13 sierpnia br. koncertami Joanny Słowińskiej i Jarosława Bestera Bal u Pana Boga, z których trzy odbyły się już na terenie województwa małopolskiego, a ostatni odbędzie się 10 września 2010 roku w Krakowie na scenie PWST.

Tymczasem Muzeum Miejskie w Wadowicach w projekcie Oblicza wolności. Kontrapunkt dla PRL-owskiej rzeczywistości przygotowało dwie wystawy: pierwsza, plenerowa „Zmiana toru” realizowana we współpracy z Europejskim Centrum Solidarności z Gdańska, od dziś na placu Solidarności, druga, opowiadająca o lokalnych wadowickich losach ruchu „Solidarność – Wadowice 1980-2010”, od 7 września w Bibliotece Publicznej.

Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w ramach projektu Na tropie Solidarności Podbeskidzia – Andrychów – pamiętamy! do obchodów trzydziestolecia przygotowuje się już od kilku miesięcy, m.in. zbierając andrychowskie pamiątki z okresu powstawania ruchu, czego owoce będziemy mogli niebawem obejrzeć.

W nadchodzącym tygodniu natomiast czeka nas główna odsłona obchodów wojewódzkich koordynowana przez NSZZ Solidarność Region Małopolski „Dzień z Solidarnością w Krakowie”, w ramach którego we współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury i Województwem Małopolskim zostaną zrealizowane dwa projekty: Nie oddamy ideałów Sierpnia oraz Sierpień 1980, Sierpień 2010. Szczegółowe programy obchodów zostaną wkrótce opublikowane.

Od kilku tygodni w ramach „Warto pamiętać” trwa akcja publikowania quizów dotyczących ważnych wydarzeń z przeszłości, które upamiętniamy w 2010 roku. Przez cały sierpień publikujemy sondy i quizy dotyczące Solidarności. Serdecznie zapraszamy do ich rozwiązywania i komentowania.

(zn)

Marsz odbył się w ciszy. Tysiące osób przeszło z Rynku Głównego ulicą Grodzką pod Krzyż Katyński. Tam odbyła się uroczystość upamiętniająca ofiary zbrodni katyńskiej. Złożono również hołd ofiarom katastrofy z 10 kwietnia 2010 r.

Poniżej zamieszczamy relację fotograficzną z wydarzenia.

(zn)

Na początku spotkania Jakub Osiecki zrelacjonował krótko podjęte działania i efekty projektu. Dalsza część spotkania była już poświęcona wydarzeniom i pamięci września 1939 roku. Jarosław Pałka z Domu Spotkań z Historią opowiedział o przygotowaniach do wydania nowego pakietu edukacyjnego dla szkół, poświęconego historii kampanii wrześniowej i wykorzystującego zebrane relacje świadków. Ks. prof. Jan Szczepaniak z Uniwersytetu Papieskiego im Jana Pawła II podzielił się ze słuchaczami opowieścią o tym, jak kościół stara się opisać i zrozumieć własną historię z czasów II wojny światowej. Szczegółowo opisał też – posługując się przykładami – losy księży małopolskich we wrześniu 39 roku. Jakub Nowakowski z Żydowskiego Muzeum – Galicja opowiedział o społeczności żydowskiej Krakowa w przededniu wybuchu wojny, szczególnie w aspekcie jej stosunku do hitlerowskich Niemiec. Bardzo trafnie wskazał, że Żydzi krakowscy podzielali polski optymizm, iż Niemców z pomocą Francji i Anglii szybko się pokona. Po wkroczeniu Rosjan 17 września ich większość wciąż bardziej obawiała się „wschodniego barbarzyństwa” i pogromów niż Niemiec z jej ustawami norymberskimi. Zapraszam do poznania relacji świadków, ponieważ wskazują one, jak bardzo stereotypowo uczą nas historii podręczniki.

(pk)

Wychowankowie gimnazjum i liceum w Wadowicach widzieli upadek państwa, przeżyli bezpośrednie działania wojenne oraz wzięli udział w masowej ucieczce mieszkańców Wadowic na wschód. Można zauważyć, że nauczyciele ci nie tylko poprosili o zapis wspomnień, ale również zachowali się jak psychologowie, którzy chcieli pomóc uczniom w uporządkowaniu ich wrażeń i traumatycznych przeżyć. Wypracowania te cudem przetrwały 70 lat leżąc na półce w zapomnieniu. Teraz pieczołowicie przepisane są dostępne dla wszystkich zainteresowanych. Mnie najbardziej w tych wypracowaniach przeraża moja własna świadomość tego, co czekało Wadowice i Polskę przez kolejne sześć lat wojny. Przy czytaniu wspomnień ten kontekst stanowi o ich dramatycznej wymowie.

Moje przeżycia wojenne były bardzo urozmaicone. Dzień przed wojną zaczęła się ewakuacja Sądu, Urzędu Skarbowego, Inspektoratu i innych urzędów. Patrząc na to wszystko, przykro mi się zrobiło, że wszyscy opuszczają piękne miasto Wadowice. Więc prosiłem tatusia, żebyśmy również wyjechali. Tatuś początkowo nie chciał mnie wysłuchać lecz w końcu dał się uprosić i kazał się pakować. Bardzo ucieszyłem się i pakowałem moje manatki tj.: książki, mundur harcerski, laskę i wędki. Dzień wyjazdu został wyznaczony na drugi dzień rano. Już całą noc nie spałem, gdyż śniłem tylko o jutrzejszej podróży.
(Wspomnienia Zdzisława Jurkowskiego)

Kilka godzin, które czekaliśmy na odjazd pociągu przesiedzieliśmy w rowach pod drzewami. Po południu wyjechaliśmy z Bieżanowa. Na pociąg były ciągle naloty. Lotnik niemiecki rzucił kilka bomb za stację Rudna Wielka, które upadły koło toru. Odłamki ich zabiły trzech ludzi, a trzech poraniły. Usłyszawszy warkot samolotu maszynista pociąg zatrzymał, a ludzie jadący tym pociągiem rozbiegali się, bojąc się bombardowania pociągu i kryli się w ziemniakach, w trawie lub pod drzewami, by lotnicy nie strzelali do nich z karabinów maszynowych, co zawsze czynili widząc uciekających.
(Wspomnienia Stanisława Czaderskiego)

Smutne były dni pierwsze po powrocie. Miasto opustoszało – sklepy zrabowane i zamknięte. Gdy zobaczyłem znajomych to cieszyłem się jak dziecko – ich widokiem – tak jakbym ich przeszło 1000 lat nie widział. Teraz czuję się trochę inaczej, bo chodzę do szkoły, za którą tak bardzo tęskniłem. W gronie kolegów dzielimy niedolę naszą i wierzymy w lepsze jutro, – które niewątpliwie nadejść musi i nadejdzie.
(Wspomnienia Władysława Radwana)

Wypracowania te można przeczytać również na specjalnym blogu. Osoby, które mogą pomóc w poznaniu losów autorów wypracowań, zapraszamy do kontaktu z Muzeum Miejskim w Wadowicach.

(pk)

W dyskusji udział wezmą: Jarosław Pałka (Dom Spotkań z Historią w Warszawie), Jakub Nowakowski (Żydowskie Muzeum – Galicja), ks. prof. Jan Szczepaniak (Uniwersytet Papieski im Jana Pawła II) oraz Jakub Osiecki.

Zaprezentowany zostanie materiał edukacyjny Ośrodka KARTA dotyczący wybuchu II Wojny Światowej, a także fragmenty wywiadów biograficznych świadków tamtych wydarzeń. Organizatorzy postarają się z kilku punktów widzenia oddać nastrój i emocje związane z tą tragiczną dla Polski datą. Szczególnie zapraszamy małopolskich nauczycieli historii i języka polskiego.

(źródło: Wojewódzka Biblioteka Pedagogiczna w Krakowie)

Idea zapoznania mieszkańców Krzeszowic z braćmi Antonim, Ignacym i Karolem Hniłko, Emanuelem Jakubiczką i Alojzym Kaczmarczykiem zrodziła się w chwili, gdy Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej otrzymało pozytywnie zaopiniowany wniosek o nadanie nowym krzeszowickim ulicom nazwisk tych bohaterów. Chcieliśmy w ten sposób przybliżyć mieszkańcom naszej gminy, szczególnie tym, którzy zasiedlą te ulice, ich patronów. Nie są to postacie zupełnie nieznane – braci Hniłków przedstawiła miłośnikom historii Krzeszowic książka Bracia Hniłkowie. Informacje zarówno o nich, jak i o ppłk. Jakubiczce czy ppłk. Kaczmarczyku ukazywały się w „Magazynie Krzeszowickim” i „Ziemi Krzeszowickiej”. O ulicach imienia prof. Danka i prof. Wyki i ich patronach pisała prof. Maria Ostrowska w „Magazynie Krzeszowickim” w cyklu Nasze ulice. Także rocznicowe wystawy prezentujące uczestników czynu zbrojnego z Ziemi Krzeszowickiej prezentowały te postaci. Niemniej – o historii nigdy dość! Potwierdziło się to wyraźnie na zebraniu mieszkańców jednego z osiedli, gdy wyszło na jaw, że pisownia niektórych nazwisk patronów może być problemem. Tym bardziej należy docenić starania autorki wykładów – Doroty Strojnowskiej, która co tydzień opowiadała mieszkańcom Krzeszowic o patronach krzeszowickich ulic i ich historiach.

Podczas wykładów zostały wykorzystane plansze wypożyczone z Centrum Kultury i Sportu w Krzeszowicach, a także portrety ze zbiorów SMZK. Warto dodać, że dzięki wykładom Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej otrzymało, na razie w depozyt, ale mamy nadzieję, że pozostanie na stałe, sztandar Ośrodka im. Szarych Szeregów w Krzeszowicach.

Wykłady odbywały się od września do listopada 2009 r. w siedzibie SMZK przy ul. Krakowskiej 30, w czwartki o godzinie 18.00. Frekwencja była różna – uczestniczyło w nich od kilku do kilkudziesięciu osób. Dla tych, którzy nie uczestniczyli w wykładach, przygotowaliśmy publikację książkową oraz prezentację multimedialną.

W przyszłym roku chcemy powtórzyć wykłady, uzupełniając je o patronów ulic z okresu I wojny światowej.

(Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej)

Więcej zdjęć można znaleźć tutaj.

(pk)

Prace konkursowe wystawiono 11 listopada 2009 r. podczas uroczystego otwarcia „Muzeum Jednego Wieczoru”. Również tego dnia zostało odegrane widowisko „Zostań Świadkiem”, które składało się z tekstów poetyckich związanych z wydarzeniami z historii Polski, etiud teatralnych, piosenek wykonywanych przez 2 zespoły (szkolną grupę wokalną „Remedium” oraz zespół rockowy, który wykonywał znane historyczne piosenki w nowoczesnych, autorskich aranżacjach) oraz projekcji krótkich filmów dokumentalnych przedstawiających omawiane wydarzenia.

W realizację projektu zaangażowało się wielu mieszkańców Gminy Tarnów oraz świadków tamtych wydarzeń, którzy bardzo chętnie dzielili się pamiątkami oraz informacjami, przyczyniając się do stworzenia bardzo bogatych sal muzealnych. Ich obecność i nieskrywane wzruszenie w czasie widowiska potwierdziły autentyczność przekazywanych treści. Zarówno dla widzów, jak i dla biorących czynny udział w realizacji projektu było to ogromne przeżycie, które niewątpliwie zapadnie im w pamięć na długo.

Na zakończenie wszystkim obecnym rozdano pamiątki oraz flagi biało-czerwone. „Muzeum jednego wieczoru” na drugi dzień przeniesiono do sal katechetycznych tarnowieckiej parafii, gdzie przez miesiąc mieszkańcy będą mogli przychodzić, by obejrzeć eksponaty, posłuchać muzyki i wywiadów.
Zespoły młodzieży zaangażowane w widowisko powzięły decyzję o kontynuowaniu współpracy i już powstały pomysły na kolejne przedsięwzięcia.

(Grzegorz Gawlik, koordynator działań artystycznych projektu)