(zn)

W wydawnictwie tym ukazały się wywiady z samorządowcami o ich doświadczeniu i wizji dwudziestoletnich przeobrażeń. Wywiady te wydrukowaliśmy także w lokalnym miesięczniku „Odgłosy Brzeszcz”.

Ponadto uruchomiliśmy serwis internetowy www.samorzadne.brzeszcze.pl na temat samego projektu, w którym zamieściliśmy mapę z zaznaczonymi symbolicznymi miejscami, wskazanymi przez mieszkańców. Miejsca te stały się również scenami happeningów zorganizowanych przez młodzież. Młodzi ludzie przygotowanymi wlepkami oznaczyli poszczególne miejsca. W niektórych, jak dworzec kolejowy czy stadion, postanowili dodać elementy dekoracyjne. Wykonali też instalacje artystyczne. Celem akcji było wskazanie i wyeksponowanie tych miejsc oraz próba nadania im znaczenia.

W ramach projektu Ośrodek Kultury zakupił i zamontował w centrum miasta tablice informacyjne, które zostały uroczyście przekazane lokalnej społeczności podczas Pikniku Organizacji Pozarządowych organizowanego w ramach ogólnopolskiej akcji „Czerwiec Aktywnych Społeczności”. Gabloty pełnią rolę platformy wymiany informacji o działaniach samorządu i organizacji pozarządowych.

(Piotr Kruszyński, Ośrodek Kultury Brzeszcze)

To zbiór reportaży o życiu społeczności lokalnych Krakowa i Małopolski, inspirowany reportażami jednej z pierwszych kobiet-reporterek, Marceliny Kulikowskiej (1872-1910), wydany 100 lat po jej śmierci. Książka zawiera 13 reportaży przygotowanych przez osoby uczestniczące w zrealizowanych w czerwcu 2010 r. w Krakowie warsztatach reporterskich, a także przez inne osoby piszące i fotografujące życie lokalnych społeczności Krakowa i Małopolski.

Książka została poświęcona pamięci uczestniczki czerwcowych warsztatów, Urszuli Olszowskiej, fotoreporterki, która zginęła tragicznie w lipcu 2010 r.

Książka jest dostępna nieodpłatnie w biurze Fundacji Przestrzeń Kobiet przy Pl. Szczepańskim 5/314.

(Natalia Sarata, Fundacja Przestrzeń Kobiet)

Spotkanie miało charakter podsumowujący projekt Reporterka, pedagożka, emancypantka – 100. rocznica śmierci Marceliny Kulikowskiej. Rozmawiałyśmy o realizowanych od maja wydarzeniach, których celem było uczczenie 100. rocznicy śmierci Marceliny i przypomnienie jej postaci jako zapomnianej, wybitnej działaczki społecznej, poetki, nauczycielki, a także od-zyskanie pamięci o pionierskim dziedzictwie Krakowa w obszarze edukacji kobiet.

Przypominałyśmy warsztaty reporterskie, historii kobiet i wycieczki, w których brałyśmy udział, przedstawiłyśmy książkę Śladami Marceliny Kulikowskiej. Małopolska w reportażach, która została przygotowana w ramach projektu. Nie skupiłyśmy się jednak wyłącznie na „historii projektu” – rozmawiałyśmy także o przyszłości Czytelni i działaniach, jakie chciałybyśmy wspólnie w Czytelni realizować. W planach kolejne spotkania, poszerzenie działalności Czytelni, a także film o Marcelinie Kulikowskiej.

Spotkania w ramach Czytelni w ramach projektu Reporterka, pedagożka, emancypantka – 100. rocznica śmierci Marceliny Kulikowskiej odbywały się raz w miesiącu w Massolit Books & Cafe przy ul. Felicjanek 4 w Krakowie. O kolejnych spotkaniach poinformujemy na stronie Fundacji Przestrzeń Kobiet.

(Natalia Sarata, Fundacja Przestrzeń Kobiet)

W czwartek 11 listopada 2010 r. Fundacja „Nawigator” i krakowskie Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprosili fanów lotnictwa do Gmachu Głównego Muzeum na imprezę z okazji obchodów tej wyjątkowej rocznicy. Było to spotkanie podsumowujące projekt Stulecie Małopolskiego Lotnictwa realizowany przez Fundację „Nawigator” we współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury i Muzeum Lotnictwa Polskiego w ramach programu „Warto pamiętać”, współfinansowany ze środków Województwa Małopolskiego.

Andrzej Zaręba i Piotr Górka prezentowali znany już fanom „Stulecia” na Facebooku komiks – tym razem na sztalugach. Imprezę otworzyli dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego Krzysztof Radwan i Iwona Parzyńska z Fundacji „Nawigator”, a Krzysztof Mroczkowski z Muzeum oprowadził gości po ekspozycji. W wydarzeniu wzięli udział członkowie Stowarzyszenia Polskich Fotografów Lotniczych Air-Action. Sławek „Hesja” Krajniewski pokazał prawdziwe „Odloty Hesji” – zarówno w formie albumu, jak i filmu. Goście mogli sfotografować się w kasku pilota śmigłowca i kurtce lotniczej, a także wziąć udział w loterii fantowej. Muzeum Lotnictwa Polskiego zaprezentowało wystawę „Lotnicze dziedzictwo Małopolski” pokazującą najważniejsze fakty z historii małopolskiego lotnictwa. Wcześniej muzealna wystawa prezentowana była kolejno w Krakowie, Nowym Targu, Ochotnicy Górnej i Sękowej.

Fundacja „Nawigator” prowadzi na Facebooku stronę Stulecie Małopolskiego Lotnictwa – blog z ciekawymi historiami, grafikami, zdjęciami aktualnymi i archiwalnymi, portretami ludzi, biografiami, fragmentami wspomnień etc. Na stronie można znaleźć albumy zdjęć poświęconych m.in. asom lotnictwa i pokazom lotniczym. Od sierpnia w internecie pojawił się komiks lotniczy Andrzeja Zaręby i Piotra Górki oraz konkursy dla wszystkich.

Projekt stanowi uzupełnienie działań Muzeum Lotnictwa Polskiego w ramach obchodów 100-lecia lotnictwa w Krakowie i w Małopolsce.

(Iwona Parzyńska)

Tak więc trzeba dostrzec i zachować w pamięci tysiące ludzi, którzy „zerwali się”, aby tego przełomu dokonać. To oni wypracowywali formułę obywatelskich postaw we współczesnej Polsce.

Ważny jest także aspekt regionalny. Po dziesięciu latach istnienia województwa małopolskiego na określonym terytorium nie pamiętamy już, że w istocie nigdy wcześniej nie istniała Małopolska w takim rozumieniu. Pojęcie to miało historyczne znaczenie i oznaczało obszary o całkowicie innych granicach. Pierwszym impulsem do obecnego rozumienia Małopolski było porozumienie zakładanych w 1980 roku zakładowych organizacji NSZZ „Solidarność”, pozwalające zorganizować wspólny region związku „Małopolska”. Zaowocowało to w 1989 roku współpracą komitetów obywatelskich z kilku ówczesnych województw w ramach Małopolskiego Komitetu Obywatelskiego.

Witryna Geneza Małopolski Obywatelskiej jest pomyślana jako zaproszenie do współpracy przy zbieraniu, przypominaniu i upowszechnianiu informacji, pamiątek i dokumentów pokazujących istotę tamtego czasu – czyli obywatelskie zaangażowanie tysięcy osób, współpracujących pod wspólnym szyldem Małopolska.

Witryna ta nie może zastąpić w pracy historyków, do których należy rzetelne zbadanie źródeł, ale może im pomóc poprzez zebranie w jednym miejscu rozproszonych materiałów i informacji.
Przede wszystkim jednak witryna ma dać szansę odnalezienia się ludziom, którzy wówczas mocno się zaangażowali, niejednokrotnie sporo zaryzykowali, a następnie zostali zapomniani.

***

Podstawowymi elementami witryny są trzy zestawienia sporządzone w wyniku przeprowadzonej kwerendy:

• zestawienie OSÓB, które zaangażowały się wówczas w działania,
• zestawienie KOMITETÓW i inicjatyw obywatelskich współpracujących wtedy pod szyldem Małopolski (zestawienie obejmować ma dodatkowo pozostałe gminy dzisiejszego województwa małopolskiego),
• zestawienie ŚRODOWISK, które w latach poprzedzających powstawanie komitetów obywatelskich prowadziły działalność przygotowującą ludzi, którzy stali się twórcami przełomu. Z założenia nie ma w tym zestawieniu struktur podziemnej Solidarności, której rola była kluczowa, ale istnieją inne programy i miejsca służące jej opisywaniu.

Powyższe zestawienia dotyczą osób i inicjatyw o różnym znaczeniu, a jest ich bardzo wiele – dziesiątki inicjatyw, setki komitetów i tysiące osób. Kluczową, a zarazem typową możliwością uporządkowania informacji o nich jest KALENDARIUM wydarzeń. W założeniu obejmuje ono okres od III Pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1987 roku, jako momentu, w którym Polacy znowu „zobaczyli ilu ich”, do wyborów parlamentarnych w 1991 roku, jako momentu ostatecznego zakończenia się obywatelskiego współdziałania walką polityczną.
Dwa działy: WSPOMNIENIA i GALERIE mają zarówno służyć przedstawianiu przez uczestników tamtych wydarzeń swoich pamiątek, wspomnień i stanowisk, jak i stwarzać możliwość zapoznawania się z nimi przez inne osoby, które niekoniecznie są zainteresowane uporządkowaną wiedzą historyczną, ale chciałyby lepiej zrozumieć i poczuć atmosferę tamtego czasu.

Ostatnie dwa działy: WYBORY’89 oraz WYBORY’90 mają być formą porządkowania wiedzy o organizacyjnej stronie tamtych wydarzeń. W wyniku kwerendy w archiwach i rozmów z ówczesnymi liderami potwierdziło się, że nawyki podziemnej pracy, a także spontaniczność działań, powodowały, że nie zwracano uwagi na konieczność tworzenia usystematyzowanej dokumentacji. Na dodatek nie została uregulowana sprawa „spadkobierców” komitetów obywatelskich, a więc nawet to, co było zebrane, zostało rozproszone, najczęściej w prywatnych rękach.

Dodatkową pomocą jest funkcja wyszukiwania osób, miejsc czy zdarzeń.

***

Realizacja tak pomyślanej witryny jest długofalowym (wieloletnim) procesem. Wymaga systematycznego prowadzenia kilku nurtów działania:

• cierpliwego nakłaniania osób posiadających informacje i pamiątki do dzielenia się nimi,
• żmudnej pracy umieszczania uzyskanych materiałów w odpowiednim miejscu na stronach witryny
• rzetelnej pracy merytorycznej służącej wstępnej weryfikacji zebranych materiałów.

Projekt Geneza Małopolski Obywatelskiej jest realizowany w ramach programu „Warto pamiętać”.

(Janusz Baster – koordynator projektu)

Temat jutrzejszej debaty brzmi „Decentralizacja władzy sprzyja lepszemu zarządzaniu państwem”.

Debata finałowa odbędzie się w sali obrad Rady Miasta Krakowa w Pałacu Wielopolskich, przy placu Wszystkich Świętych 3/4. Rozpoczęcie zaplanowano na godzinę 10.30.

Od razu po debacie organizatorzy zapraszają na konferencję upamiętniającą 20. rocznicę powołania samorządu terytorialnego.

(zn)

Organizujemy comiesięczne spotkania w Czytelni, do udziału w których zapraszamy kobiety różnych pokoleń. Zgodnie z zamiarem naszych Przodkiń, Czytelnia dla Kobiet jest przestrzenią do dyskusji i wymiany doświadczeń. Poruszamy tematy związane z dorobkiem krakowskich działaczek na rzecz edukacji kobiet, przekazywaniem historii i znaczeniem uczenia się (z) historii oraz tematy zaproponowane przez uczestniczki spotkań.

Podczas szóstego spotkania podsumujemy projekt Reporterka, pedagożka, emancypantka – 100. rocznica śmierci Marceliny Kulikowskiej, zapowiemy najnowszą książkę „Śladami Marceliny Kulikowskiej. Małopolska w reportażach”, która ukaże się nakładem Fundacji Przestrzeń Kobiet już w połowie listopada, porozmawiamy także o projekcie filmowym związanym z Marceliną Kulikowską. Przybywajcie do Czytelni!

Spotkanie odbywa się w ramach projektu Reporterka, pedagożka, emancypantka – 100. rocznica śmierci Marceliny Kulikowskiej realizowanego przez Fundację Przestrzeń Kobiet w ramach Programu „Warto Pamiętać” koordynowanego przez Małopolski Instytut Kultury. Udział w spotkaniu jest bezpłatny.

Termin: 9 listopada 2010 roku, godz. 18
Miejsce: Massolit Books & Café, ul. Felicjanek 4, Kraków