Ścieżka została opracowana w ramach projektu Na tropie Solidarności Podbeskidzia – Andrychów – pamiętamy! realizowanego przez uczniów liceum we współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury w ramach programu „Warto pamiętać”.

W akcji zorganizowanej 25 października uczestniczyło ok. 115 osób ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Andrychowie, Gimnazjum nr 2 w Andrychowie, Zespołu Szkół nr 1 im. T. Kotarbińskiego w Andrychowie. Uczniowie gimnazjum w Rzykach oraz Liceum Ogólnokształcącego im. M. Skłodowskiej-Curie w Andrychowie spacerowali 26 października.

Spacer rozpoczął się w Izbie Regionalnej Ziemi Andrychowskiej, gdzie uczniowie zwiedzili ekspozycję pt. „Pamiątki andrychowskiej Solidarności”. W Izbie Regionalnej czekał na uczniów Szczepan Muszala, jedyny z Andrychowa delegat na I Zjazd Solidarności w Gdańsku, przewodniczący NSZZ „Solidarność” w AZPB. Opowiedział on uczestnikom Biegu o narodzinach związku w zakładzie, atmosferze stanu wojennego, niebagatelnej roli Jana Pawła II dla ruchu solidarnościowego i przemian w Polsce.

Młodzież podzieliła się na dwie grupy. Uczestnicy Biegu otrzymali spacerowniki „Solidarni w Andrychowie”. Zwiedzali zakłady: Andrychowską Fabrykę Maszyn S.A. oraz dawne Andrychowskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego (obecnie ANDROPOL S.A.). Spotkali się z pracownikami fabryk, którzy opowiadali nie tylko o historii zakładu, produkcji, sukcesach i porażkach firmy, ale także o działalności związkowej. Uczniowie zobaczyli, jak wygląda obecnie praca w największych firmach działających w mieście.

Wędrując z trenu zakładów na warsztaty tematyczne, zapoznawali się z treścią spacerownika.
Warsztaty zorganizowano w harcówce Hufca ZHP Andrychów przy ul. Krakowskiej oraz
w sali Wiedzy o kulturze i kultury łacińskiej w liceum ogólnokształcącym.

W harcówce czekała na uczniów zrekonstruowana podziemna drukarnia prasy i ulotek. Zajęcia przygotowali chłopcy z 2 klasy humanistycznej LO pod okiem Wiesława Pyzio, andrychowskiego organizatora drukarni „Solidarności Podbeskidzia”. Każdy mógł otrzymać wydrukowaną tam ulotkę. Grupa była zobowiązana przenieść ulotki do wskazanego miejsca. Po ulicach miasta krążył w tym czasie przebrany za ormowca uczeń próbujący zatrzymać, wylegitymować i odebrać ulotki.

W sali 73 LO dziewczęta z klasy 2h prezentowały technikę linorytu, którą wykorzystywali działacze „Solidarności” do wykonywania druków pamiątkowych, znaczków, ulotek, kartek świątecznych. Można było samodzielnie zaprojektować i wykonać druk.

Uczniowie zapoznali się z prezentacjami multimedialnymi, wykonanymi w ramach projektu. Prezentacje wyświetlały się przez cały październik w zaaranżowanej witrynie najstarszej funkcjonującej księgarni w mieście – księgarni „B. Marczyński” przy Rynku 4. Prezentacje 25 i 26 października były wyświetlane w „Piwnicy ART” w podziemiach liceum oraz w czytelni Miejskiej Biblioteki Publicznej.

26 października młodzież obejrzała wystawę, zwiedziła dawną Wytwórnię Silników Wysokoprężnych, zapoznała się z prezentacjami multimedialnymi wykonanymi przez licealistów oraz spotkała się z Kierownikiem Wydziału Edukacji Urzędu Miasta w Andrychowie, Leszkiem Kucharskim, który przygotował dla uczniów muzykę związaną z czasami podziemnej Solidarności oraz rys historyczny związku.

Całą akcję udało się zorganizować dzięki współpracy szkoły z Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie, Miejską Biblioteką Publiczną, Towarzystwem Miłośników Andrychowa oraz Prezesami zakładów: Odlewni Motoryzacyjnej Sp. z o.o, Andrychowskiej Fabryki Maszyn S.A., Andorii S.A. – Grupa Gwarant.

(Ewelina Prus-Bizoń)

Wystawa prezentuje 12 plansz tematycznych prezentujących następujące materiały:

• prasa podziemna, którą czytali andrychowianie,
• rysunki satyryczne,
• znaczki poczty podziemnej,
• zdjęcia z poświęcenia sztandaru dla związku zawodowego Solidarność w największej fabryce w mieście, Andrychowskim Zakładzie Przemysłu Bawełnianego,
• wycinki z prasy podziemnej dot. Andrychowa (z lat 1981-1989),
• pamiątki andrychowian – mandaty, odezwy, legitymacja delegata na I Zjazd Solidarności w Gdańsku,
• kartki żywnościowe, talony,
• list od Pani Grażyny Staniszewskiej z czasów konspiracyjnej Solidarności,
• bony pieniężne, które wspierały związek,
• pieniądze z drugiego obiegu, m.in. „Jeden pierdol” („pierwyj eksperymentalny ruski dolar”) z podobizną J. Urbana,
• pieniądze z wizerunkami np. Stanisława Pyjasa,
• druki więzienne, w tym ekslibris Lecha Wałęsy z czasów internowania,
• druki powstałe w drukarniach podziemnych andrychowskiej i wieprzowskiej i inne.

Pan Wiesław Pyzio, jedna z najważniejszych postaci regionalnej Solidarności, przekazał na czas wystawy dwie koszule z czasów internowania oraz uszytą w więzieniu torbę.

W wernisażu uczestniczyli licealiści, działacze związani z andrychowską Solidarnością, członkowie Towarzystwa Miłośników Andrychowa, Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Andrychowie Ireneusz Żmija.

Podczas realizacji projektu, w sierpniu, na terenie Wytwórni Silników Wysokoprężnych w Andrychowie dwóch byłych pracowników tej fabryki – Jan Nowak i Wiesław Skrzypek –odnaleźli schowane przez siebie przed trzydziestoma laty dokumenty związane z andrychowską Solidarnością. Dokumenty zostały ukryte 14 grudnia 1981 roku w fundamencie wielkiej obrabiarki. Przekazano je Miejskiej Bibliotece Publicznej. Znaleziskiem zainteresował się Instytut Pamięci Narodowej. Pracownicy IPN dokonają cyfrowej archiwizacji i zbadają odnalezione materiały.

Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej, na cele wystawowe udostępnił młodzieży licealnej ulotki, plakaty, korespondencję, odezwy, oświadczenia i postulaty zakładowej „Solidarności”. Uczniowie przeprowadzili wywiad z Panem Janem Nowakiem.

23 października, w sobotę ekspozycję odwiedziło ok. 100 osób, uczestniczących w Dniu Harcerskim organizowanym przez Hufiec ZHP Andrychów.

W poniedziałek 25 października, w ramach tzw. Biegu po historii miasta, ekspozycję obejrzało ok. 115 uczniów szkoły podstawowej, gimnazjalnej i szkół średnich. Zwiedzaniu towarzyszyła opowieść pana Szczepana Muszali – jedynego z Andrychowa delegata na I Zjazd Solidarności w Gdańsku 1981 roku.
Wystawa będzie czynna do końca listopada.

(Ewelina Prus-Bizoń)

W tym roku Towarzystwo Miłośników Andrychowa oraz Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie zapraszają na ścieżkę „Solidarni w Andrychowie”.
Ścieżka została opracowana w ramach projektu realizowanego przez liceum we współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury w ramach programu „Warto pamiętać”. Program wspiera Marszałek Województwa Małopolskiego.

Organizatorzy zaprosili do przejścia ścieżką „Solidarni w Andrychowie” klasy szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z terenu gminy Andrychów. Będzie to nietypowa lekcja historii najnowszej oraz sposób na niecodzienne obchody jubileuszu trzydziestolecia powstania Solidarności.

25 października 2010 r. od godz. 10.00 na chętnych będą czekać:

• wystawa pt. „Pamiątki andrychowskiej Solidarności”,
• warsztaty graficzne,
• przejście ścieżką „Solidarni w Andrychowie” – w ramach spaceru przewidziano m.in. wejście na teren jednego z największych zakładów przemysłowych funkcjonujących w mieście, w którym odbywały się strajki.

Uczniowie Biegu po historii miasta otrzymają spacerowniki i butony, klasy – pamiątkowe dyplomy.

Start: Izba regionalna
Liczba klas ograniczona.
Zgłoszenia do 15 października 2010 r. przyjmuje Ewelina Prus-Bizoń, nauczycielka wiedzy
o kulturze, członkini Towarzystwa Miłośników Andrychowa, tel. 600 682 618 lub pod numerem tel. LO 33 875 25 03.

(Ewelina Prus-Bizoń)

1 października 2010 r. została uruchomiona pierwsza z czterech prezentacji multimedialnych, które są efektem poszukiwań historycznych licealistów. Prezentację można oglądać w specjalnie zaaranżowanej witrynie Księgarni „B. Marczyński” przy ul. Rynek 4 w Andrychowie. W tym tygodniu oglądać można prezentację pod tytułem „Solidarności krew wciąż płynie w nas…” Następna prezentacja pt. „Działalność nielegalnych drukarni na Podbeskidziu” już 8 października.

W piątek 22 października o godz. 17.00 w Izbie Regionalnej Ziemi Andrychowskiej (Pałac Bobrowskich w Andrychowie) nastąpi otwarcie wystawy pod tytułem „Pamiątki andrychowskiej Solidarności”. Ekspozycja prezentuje materiały, którymi andrychowianie podzielili się z licealistami w trakcie projektu. Wystawa będzie otwarta przez miesiąc.

Zbliża się również „Bieg po historii miasta” (25 października 2010), w ramach którego o godz. 10.00 w Izbie Regionalnej młodzież spotka się ze swoimi młodszymi kolegami, by oprowadzić ich ścieżką „Solidarni w Andrychowie”, wiodącą przez różne zakątki miasta związane z Solidarnością. Uczestnicy wezmą udział w grze fabularnej, warsztatach graficznych, trafią do zrekonstruowanej, podziemnej powielarni ulotek i prasy. To nie wszystko, co przygotowali andrychowscy licealiści…

Nauczyciele wraz z klasami bądź grupami uczniów mogą się jeszcze zapisywać do udziału w tej nietypowej lekcji historii, jaką będzie przejście ścieżką „Solidarni w Andrychowie”. Zgłoszenia przyjmuje koordynatorka projektu Ewelina Prus-Bizoń, tel. 0 600 682 618.

(Ewelina Prus-Bizoń)

Co ciekawe, w sierpniu b. r. w Andrychowie odkryto, schowane w grudniu 1981 roku w fundamentach obrabiarki, bardzo dobrze zachowane dokumenty: związkową korespondencję, odezwy, oświadczenia, postulaty (artykuł TVP Kraków). Być może zainicjowane przez Liceum poszukiwania pomogły poczynić to odkrycie…

Poniżej prezentujemy plakat promujący tygodnik multimedialny.

Tygodnik multimedialny jest kolejnym działaniem realizowanym w ramach projektu Na tropie Solidarności Podbeskidzia – Andrychów – pamiętamy! W imieniu organizatorów zapraszamy do Andrychowa już od przyszłego piątku.

(zn)