91 lat temu Polska wybiła się na wolność po 123 latach rozbiorów. Zrodziła się II RP, a Kraków był jednym z pierwszych polskich miast, w którym ukonstytuowały się polskie władze. 11 listopada w całej Małopolsce świętowaliśmy rocznicę tych wydarzeń.Główne uroczystości odbyły się w Krakowie. Władze regionu reprezentował członek zarządu Wojciech Kozak. […] Krakowskie obchody rozpoczęły się mszą św. w Katedrze na Wawelu. Później pod Krzyżem Katyńskim złożono wieńce od społeczności Krakowa i Małopolski. W trakcie tej uroczystości plac Św. Idziego otrzymał imię Ojca Adama Studzińskiego. Następnie ulicami Krakowa przeszedł patriotyczny pochód z Wawelu na plac Matejki. W samo południe złożono tam kwiaty przed Grobem Nieznanego Żołnierza.Wieczorem na Rynku Głównym odbyła się żywa lekcja historii.
(źródło: Województwo Małopolskie)

Obchody odbyły się również w Nowym Sączu:

W Kościele św. Kazimierza odprawiona została także Msza Święta w intencji Ojczyzny, po której na nowosądeckich Plantach, przy Dębie Wolności, odbył się program patriotyczny „Legiony to żołnierska nuta” w wykonaniu wokalistów i recytatorów z Miejskiego Ośrodka Kultury oraz patroli harcerskich, uczestniczących w I Grze Miejskiej „Melduję niepodległość” im. hm. Ireny Styczyńskiej. W uroczystościach wziął udział wicemarszałek Leszek Zegzda.
(źródło: Województwo Małopolskie)

W Oświęcimiu:

Patriotyczny pochód, wspólne śpiewanie pieśni legionowych oraz oddanie hołdu i złożenie kwiatów przed pomnikiem poległych żołnierzy. W Oświęcimiu odbyły się obchody 91. rocznicy odzyskania niepodległości. W uroczystościach wziął udział członek zarządu Marek Sowa.
(źródło: Województwo Małopolskie)

W Tarnowie:

Tarnowianie świętowali rocznicę odzyskania niepodległości. Władze samorządowe województwa małopolskiego reprezentował Wicemarszałek Roman Ciepiela. Uroczystości rozpoczęły się mszą św. odprawioną w intencji Ojczyzny . Potem miał miejsce meldunek Szwadronu Jazdy RP – 5 Pułku Strzelców Konnych, a uczestnicy przemaszerowali pod Grób Nieznanego Żołnierza. Tam odbył się Apel Pamięci i salwa Honorowa kompanii Policji. Pod Grobem Nieznanego Żołnierza złożono Światła Pamięci i wspólnie śpiewano legionowe pieśni.
(źródło: Województwo Małopolskie)

(pk)

Zagrają:

1. Sądeckie chóry: Echo II, Scherzo, Parafialny Chór im. ks. Jerzego Popiełuszki w Marcinkowicach, Chór Kameralny Bazyliki Św. Małgorzaty, Chór Państwowej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia, Chór przy Parafii Matki Bożej Bolesnej w Nowym Sączu – Zawadzie, Chór im. Jana Pawła II,
2. Orkiestra Dęta OSP w Okulicach pod dyr. Waldemara Gronia (znakomity zespół, laureat Grand Prix tegorocznego XXXII Małopolskiego Festiwalu Orkiestr Dętych Echo Trombity)

Wspólnie wykonają utwory patriotyczne i religijne, co podkreśli uroczysty i podniosły charakter polskiego święta narodowego.

(źródło: MCK Sokół)

Następnego dnia o świcie Stawarz opanował koszary na Kalwaryjskiej, rozbrajając i chwilowo internując kilkuset żołnierzy austriackich. Dokonali tego spiskowcy oraz pozostali żołnierze Polacy, którzy spontanicznie włączyli się do akcji. Do Polaków przyłączyła się również liczna grupa Czechów.

Niemal równocześnie przejęto pozostałe budynki wojskowe w Podgórzu. Na Rynku Podgórskim uformowano dwie kolumny wojska, które wyruszyły na drugą stronę Wisły i odbyły triumfalny przemarsz przez Kraków. Jeszcze przed południem przejęto wartę na odwachu pod wieżą ratusza na Rynku Głównym. Zgromadzona publiczność entuzjastycznie witała wywieszenie biało-czerwonej flagi.

W czasie gdy odbywał się przewrót, trwały pertraktacje z władzami 12-tysięcznego garnizonu austriackiego, prowadzone przez Polską Komisję Likwidacyjną. Generał Benigni nie chciał zgodzić się ani na oddanie władzy w Krakowie, ani na przekazanie Polakom wojskowych magazynów. Jednak wydarzenia na ulicach sprawiły, że dalsze pertraktacje stały się bezprzedmiotowe. Wczesnym popołudniem 31 października Austriacy podpisali dokument, przekazujący Polskiej Komisji Likwidacyjnej władzę w mieście.

Przewrót odbył się bez rozlewu krwi. Jeżeli strzelano tego dnia w Krakowie, to raczej na wiwat niż z rzeczywistej potrzeby.
(Ryszard Terlecki, Ostatnia Jesień Galicji,Tygodnik Powszechny)

Zapraszamy do udziału w obchodach Święta Niepodległości w Krakowie. Ich program można poznać tutaj. Zapraszamy też do poznawania Małopolski, w której jest wiele „miejsc pamięci” łączących się z konspiracją niepodległościową, I wojną światową czy odzyskaniem niepodległości. Na pewno warto poznać i zobaczyć:

1. Muzeum Czynu Niepodległościowego w Krakowie,
2. Pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego w Opatowcu przy ujściu Dunajca do Wisły (zdecydowanie bardziej urokliwy niż ten krakowski),
3. Ekspozycję o Bitwie Gorlickiej w Muzeum PTTK w Gorlicach,
4. Zachodniogalicyjskie Groby Bohaterów – wyjątkowy zespół austriackich cmentarzy wojennych.

Więcej o architekturze i wymowie symbolicznej tych cmentarzy można przeczytać w artykule Dulli zamieszczonym w piśmie Autoportret. A w Gorlicach w Domu Polsko-Słowackim można do 28 listopada zobaczyć wystawę poświęconą 30 wybranym cmentarzom wojskowym.

Miasto Kraków przygotowało ciekawą stronę internetową ze zdjęciami i opisami wydarzeń w Krakowie w 1918 roku. Warto zobaczyć, jak 11 listopada będzie obchodzony przez Warszawę.

(pk)