Reporterka, pedagożka, emancypantka – 100. rocznica śmierci Marceliny Kulikowskiej
W celu upamiętnienia 100. rocznicy śmierci Marceliny Kulikowskiej Fundacja Przestrzeń Kobiet przygotowała wielowymiarowy projekt, w ramach którego będzie opowiadać o tej wybitnej poetce, pedagożce, emancypantce, patriotce, jednej z pierwszych Polek-reporterek. Oprócz przypomnienia twórczości Kulikowskiej, pokazany zostanie również jej wkład w walkę o edukację kobiet.
Czerpiąc inspirację z dorobku Kulikowskiej, 26-27 czerwca 2010 r. w Krakowie przeprowadzone zostaną warsztaty reporterskie, podczas których uczestnicy i uczestniczki poznają tajniki tworzenia reportaży prasowych, radiowych, filmowych oraz fotoreportaży. Następnie powstaną reportaże o lokalnych społecznościach Małopolski, które zostaną opublikowane w książce (reportaże prasowe i fotoreportaże), na stronie WWW Fundacji Przestrzeń Kobiet (reportaże filmowe) i wyemitowane w rozgłośni Radiofonia (reportaże radiowe).
W lipcu i sierpniu zapraszamy na wycieczki po Krakowie alternatywnymi trasami: śladami Marceliny Kulikowskiej oraz śladami dziedzictwa Krakowa na rzecz edukacji kobiet. Między czerwcem a listopadem, raz w miesiącu, odbywać się będą spotkania w Czytelni (w księgarni Massolit), nawiązujące do krakowskiej instytucji edukacyjnej dla kobiet z przełomu XIX i XX wieku, Czytelni dla Kobiet. W spotkaniach wezmą udział osoby z różnych pokoleń, będą dyskutować na temat dorobku Krakowa w obszarze edukacji kobiet, znaczenia pamięci i uczenia się z historii.
We wrześniu odbędzie się warsztat historii kobiet dla osób zajmujących się działalnością edukacyjną w Małopolsce.
Organizatorka: Fundacja Przestrzeń Kobiet
Partnerzy: Województwo Małopolskie, Małopolski Instytut Kultury
Współpraca: Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”, Akademia Pełni Życia, Massolit, Radiofonia
Patronat medialny: magazyn Miasto Kobiet, portal Uczyć się z historii, pismo Historia Pol(s)ki
13 lipca 2010 r. odbyło się kolejne spotkanie w Czytelni dla Kobiet im. Marceliny Kulikowskiej. Intencją organizatorek z Fundacji Przestrzeń Kobiet było zgromadzenie w Massolit Books & Cafe dziewcząt i pań bez względu na wiek, wykształcenie czy status majątkowy.
Dyskutowały one między innymi o oddźwięku, jaki wywołało powstanie Czytelni. Wśród przykładowych reakcji internautów oraz znajomych i przyjaciół uczestniczek znalazły się głosy pełne aprobaty, lecz także kąśliwe komentarze z pytaniami w rodzaju: „czy to jakaś sekta?” zdradzające nieporozumienia w odbiorze celów i koncepcji Czytelni. W takich docinkach większość zebranych widziała poczucie – głównie męskiego – zagrożenia, jakie stanowi dla patriarchalnego społeczeństwa przestrzeń ściśle żeńska, posiadana na własność przez „drugą płeć”.
Punktem wyjścia do rozmowy stała się również krótka prezentacja produktów reklamowanych jako „kobiece”. Adresowane specjalnie do pań karty kredytowe, samochody czy konta bankowe budziły ambiwalentne uczucia. Z jednej strony – uznanie zyskały rzeczywiste, praktyczne udogodnienia tego typu produktów, z drugiej jednak – zauważono, iż konstruują one określony, często zakorzeniony w patriarchacie, projekt kobiecości, a przy tym nie są wolne od utwierdzania tradycjonalistycznego podziału ról społecznych.
Uczestniczki poruszyły także kwestię (nie)obecności mężczyzn w Czytelni. Padły głosy kwestionujące sensowność swoistego izolacjonizmu, którym jest jej wyłącznie żeński skład – ale i takie, które deklarowały potrzebę rozmów we własnym gronie. Odżegnując się od przyjmowania strategii wykluczenia płci przeciwnej, organizatorki przekonywały do idei kobiecego miejsca swobodnej wymiany myśli, bez ignorowania czyichkolwiek wypowiedzi, narzuconych odgórnie tematów, podziału na mówiących oraz słuchaczy, mentorów i uczniów.
Fundacja Przestrzeń Kobiet serdecznie zaprasza na drugie spotkanie w Czytelni dla Kobiet, która powstała jako spadkobierczyni i kontynuatorka krakowskiej instytucji edukacyjnej dla kobiet, działającej na przełomie XIX i XX wieku pod tą samą nazwą. Patronką współczesnej Czytelni dla Kobiet jest Marcelina Kulikowska – wybitna poetka, reporterka, emancypantka i pedagożka, której 100. rocznicę śmierci obchodzimy w tym roku.
Organizujemy comiesięczne spotkania w Czytelni, do udziału w których zapraszamy kobiety różnych pokoleń. Zgodnie z zamiarem naszych Przodkiń, Czytelnia dla Kobiet jest przestrzenią do dyskusji i wymiany doświadczeń. Poruszamy tematy związane z dorobkiem krakowskich działaczek na rzecz edukacji kobiet, przekazywaniem historii i znaczeniem uczenia się (z) historii oraz tematy zaproponowane przez uczestniczki spotkań.
Podczas drugiego spotkania porozmawiamy o tym, z czym kojarzy się Czytelnia dla Kobiet i jak postrzegane są współcześnie inicjatywy przeznaczone tylko dla kobiet. Zapraszamy do dyskusji!
Fundacja Przestrzeń Kobiet serdecznie zaprasza w sobotę 10 lipca 2010 roku na spacer po Krakowie śladami Marceliny Kulikowskiej.
W związku z tegorocznymi obchodami 100. rocznicy śmierci Marceliny Kulikowskiej, pedagożki, poetki, reporterki, krakowskiej działaczki na rzecz praw kobiet, zapraszamy na spacer po Krakowie Jej śladami, podczas którego przedstawimy Jej sylwetkę i odwiedzimy miejsca, z którymi była związana.
Spacer poprowadzi przewodniczka miejska Anna Kiesell, członkini Stowarzyszenia Przewodników po Krakowie „Secesja”, absolwentka cyklu szkoleniowego „Krakowski Szlak Kobiet” w ramach projektu „Polki, Żydówki – krakowskie emancypantki” Fundacji Przestrzeń Kobiet, prowadziła także warsztaty dla przewodniczek miejskich oraz wycieczki autorskimi trasami po Krakowie w ramach projektu „Krakowski Szlak Kobiet”.
Spacer jest nieodpłatny, będzie prowadzony w języku polskim, potrwa ok. 3 godziny. Liczba miejsc jest ograniczona, prowadzimy zapisy. Osoby zainteresowane udziałem w spacerze prosimy o zgłaszanie się e-mailem na adres: fundacja@przestrzenkobiet.pl. Decyduje kolejność zgłoszeń, konieczne jest uzyskanie zwrotnym e-mailem potwierdzenia udziału. Informacja o miejscu zbiórki zostanie przesłana wraz z potwierdzeniem.
Pierwsze spotkanie Czytelni dla Kobiet im. Marceliny Kulikowskiej odbyło się w Massolit Books & Café 24 czerwca 2010 roku o godzinie 18.00.
W spotkaniu wzięło udział 20 kobiet, które miały okazję poznać historię dawnej Czytelni dla Kobiet, do której nawiązujemy, dowiedzieć się, kiedy została założona, jakie krakowskie kobiety przyczyniły się do jej powstania, jak wyglądała jej działalność oraz jakim szlakiem wędrowała jej siedziba, gdyż Czytelnia z różnych względów była instytucją mobilną.
Po krótkim historycznym rysie był czas na dyskusję i pytania, które każda z uczestniczących w spotkaniu osób miała możliwość zadać. Zastanawiałyśmy się nad wizją współczesnej Czytelni dla Kobiet, nad ważnymi dla nas sprawami, o których chcemy rozmawiać, o tym, jak nasza Czytelnia powinna wyglądać.
Spotkania w ramach Czytelni będą się odbywać raz w miesiącu, również przez okres wakacji. Terminy spotkań będą dostępne na stronie Fundacji Przestrzeń Kobiet oraz programu „Warto Pamiętać”.
Gdy umrę, nie chciałabym, aby moje myśli,
niejednokrotnie wylewane na papier – zaginęły.
Marcelina Kulikowska
Dnia 19 czerwca 2010 roku, dokładnie w 100. rocznicę śmierci Marceliny Kulikowskiej – krakowskiej emancypantki, pedagożki, reporterki i poetki, w Massolit Books & Café przy ulicy Felicjanek 4 w Krakowie odbyła się Wieczornica ku jej czci. Została ona zorganizowana przez Fundację Przestrzeń Kobiet w ramach programu Małopolskiego Instytutu Kultury „Warto pamiętać”.
Osoby zebrane podczas spotkania miały możliwość zapoznania się nie tylko z utworami Kulikowskiej, ale również poznania jej życia. Opowieść o Marcelinie snuta była na kilka głosów i każda osoba miała szansę się do niej włączyć. Układała się ona chronologicznie, począwszy od dzieciństwa, wyjazdu do Genewy, przyjazdu do Krakowa i pracy w gimnazjum, aż po okres reportaży, podróży i samobójczej śmierci Kulikowskiej. Każdy z tych okresów opatrzony był tekstem lub cytatem z jej poezji oraz pamiętników. Całość dopełniała prezentacja slajdów, co dało szansę na zapoznanie się nie tylko z samą postacią Marceliny Kulikowskiej, ale również z obrazem życia w tamtym okresie. Miasta, z którymi związana była poetka, takie jak Kraków czy Genewa, zostały zaprezentowane tak, jak widziała je ona sama, czyli z początków XX wieku. Pokazano również zdjęcia i sylwetki kobiet bliskich Marcelinie, zarówno przyjaciółek, jak i współpracowniczek. Kończąc wieczornicę, zaprezentowano jeden z jej wierszy oraz slajd przedstawiający nagrobek na Cmentarzu Rakowickim.
Wieczornica poprzedzona była wycieczką Śladami Krakowskich Emancypantek, którą prowadziła przewodniczka Anna Kiesell. Podczas wycieczki osoby uczestniczące miały możliwość poznania miejsc związanych z działalnością nie tylko Marceliny Kulikowskiej, ale również innych zapomnianych krakowskich działaczek. Zwieńczeniem wycieczki było spotkanie na Cmentarzu Rakowickim, przy grobie Marceliny, złożenie na nim kwiatów oraz zapalenie świec. Miało to miejsce około godziny 15, czyli prawdopodobnej godziny śmierci Kulikowskiej.
W celu upamiętnienia 100. rocznicy śmierci Marceliny Kulikowskiej Fundacja Przestrzeń Kobiet przygotowała wielowymiarowy projekt, w ramach którego będzie opowiadać o tej wybitnej poetce, pedagożce, emancypantce, patriotce, jednej z pierwszych Polek-reporterek. Oprócz przypomnienia twórczości Kulikowskiej, pokazany zostanie również jej wkład w walkę o edukację kobiet.
Dyskutowały one między innymi o oddźwięku, jaki wywołało powstanie Czytelni. Wśród przykładowych reakcji internautów oraz znajomych i przyjaciół uczestniczek znalazły się głosy pełne aprobaty, lecz także kąśliwe komentarze z pytaniami w rodzaju: „czy to jakaś sekta?” zdradzające nieporozumienia w odbiorze celów i koncepcji Czytelni. W takich docinkach większość zebranych widziała poczucie – głównie męskiego – zagrożenia, jakie stanowi dla patriarchalnego społeczeństwa przestrzeń ściśle żeńska, posiadana na własność przez „drugą płeć”.
Uczestniczki poruszyły także kwestię (nie)obecności mężczyzn w Czytelni. Padły głosy kwestionujące sensowność swoistego izolacjonizmu, którym jest jej wyłącznie żeński skład – ale i takie, które deklarowały potrzebę rozmów we własnym gronie. Odżegnując się od przyjmowania strategii wykluczenia płci przeciwnej, organizatorki przekonywały do idei kobiecego miejsca swobodnej wymiany myśli, bez ignorowania czyichkolwiek wypowiedzi, narzuconych odgórnie tematów, podziału na mówiących oraz słuchaczy, mentorów i uczniów. 