Małopolska’89

autor: Andrzej Budek

Kraków i Małopolska odegrały istotną rolę w historii upadku Polski Ludowej i przemian związanych z 1989 roku. Kraków lubi też o sobie myśleć jako o najbardziej antykomunistycznym mieście w Polsce w latach 80-tych. Tę legendę w dużym stopniu zawdzięcza protestom przeciw Okrągłemu Stołowi czy sile radykałów studenckich z ruchu „Wolność i Pokój”. Ale przecież nie tylko te działania wiążą się z Krakowem w 1989 roku. Należy pamiętać o strajkach hutników i w ogóle o robotnikach walczących przeciw systemowi. Innym krakowskim fenomenem jest środowisko ludzi związanych ze Znakiem i Tygodnikiem Powszechnym, które sukcesywnie poszerzało sferę wolności intelektualnej i politycznej. Ważne jest też powstanie silnych społeczności lokalnych w Nowej Hucie walczących o prawo budowy kościołów. To tu w kilka godzin zlikwidowano Muzeum Lenina w 1989 roku, a które w 1970 dzisiejszy marszałek Sejmu Stefan Niesiołowski próbował podpalić…

Zapraszam do tworzenia listy osób, zdarzeń, instytucji i przedsięwzięć, które przeniosły Małopolskę w nową rzeczywistość. Oto kilka wstępnych pomysłów:

1. Józef Tischner i „Etyka Solidarności”
2. Pismo i wydawnictwo „Znak”
3. Stanisław Stomma i Jerzy Turowicz – uczestnicy obrad Okrągłego Stołu
4. Jacek Woźniakowski prezydentem Krakowa
5. historia Andrzeja Szewczuwiańca i Huta Lenina
6. „Wolność i Pokój” oraz Jan Rokita
7. Słowa Jana Pawła II w Krakowie w 1987 roku:

Nie pozwól, żeby mocniejszy gardził słabszym. Broń nas przed nienawiścią i uprzedzeniem wobec ludzi innych przekonań. Naucz nas zwalczać zło, ale widzieć brata w człowieku, który źle postępuje i nie odbierać mu prawa do nawrócenia. Naucz każdego z nas dostrzegać własne winy, byśmy nie zaczynali dzieła odnowy od wyjmowania źdźbła z oka brata. Naucz nas widzieć dobro wszędzie tam, gdzie ono jest; natchnij nas zapałem do ochraniania go, wspierania i bronienia z odwagą.

Zapraszam do komentowania i dopisywania kolejnych pomysłów.

Warto przeczytać: „Kraków w drodze do wolności”

(pk)

Pamięć i historia

Tagi: 1989, Kraków, Małopolska, wolność