Dlaczego warto pamiętać i jaki Program „Warto pamiętać”. Nowa Europa. Krajobraz przemian 20 lat po upadku komunizmu

Dlaczego warto pamiętać i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?

Pamięć odkrywa przed nami symboliczne własności konkretnych zdarzeń, osób, miejsc, rzeczy. Historyczne zanurzenie się w nie, a jednocześnie gwałtowne przesunięcie w stronę nowoczesności, którego doświadczamy każdego dnia, stwarza nowe sytuacje dla ekspresji nas samych. Realizacja działań kulturalnych, które nie polegają po prostu na przekazywaniu wiedzy ,,oficjalnej”, ale na kreatywnym i ekspresywnym budowaniu narracji historycznej poprzez sztukę może więc pełnić istotną rolę w procesie umacniania ,,wspólnoty wyobrażonej”. Wspólnoty, gdzie wspomnienia zbiorowe mieszają się z osobistymi, czego wynikiem jest oparcie tożsamości na różnych kontekstach identyfikacji. Konteksty te – społeczne, kulturowe, narodowe, religijne – zakorzenione w przeszłości stanowią ważny element teraźniejszości. Pamięć – jako aktywny proces – oznaczałaby więc ciągłe definiowanie siebie w odniesieniu do przeżyć dnia obecnego – z jednej strony oraz z drugiej – do historii, która łączy poczucie geograficznej przynależności ze złożonymi narracjami o ludzkich czynach, które wydarzyły się w określonym czasie.

Czy celowe jest tworzenie wojewódzkiego programu poświęconego dziedzictwu i pamięci historii, otwartego na instytucje kultury, placówki oświatowe i edukacyjne, organizacje pozarządowe? Czego nie powinno zabraknąć w tego typu działaniach?

Zdecydowanie tak. Program dedykowany dziedzictwu może pełnić funkcję
ochronną wobec pamięci ponieważ zakorzenia nas w historycznym
doświadczeniu i przypomina przeszłość, skłaniając do zastanowienia się
nad kierunkiem, w którym zmierza przyszłość. W programie tego typu nie
powinno zabraknąć traktowania pamięci w szerszej perspektywie czyli
zarówno pamięć wydarzeń składających się na doświadczenie
międzynarodowe, jak i pomniejszych zdarzeń, które tworzą regionalne
mity i lokalne legendy.

Jak oceniają Państwo realizację programu „Warto pamiętać” (współpraca MIK – partnerzy, zawartość i czytelność strony www.wartopamietać.info, koncepcja programu, itp.)?

Współpraca z zespołem koordynującym program ,,Warto pamiętać” z
ramienia MIK przebiegła bardzo sprawnie i pomyślnie. Jasne określenie
roli osób zaangażowanych w prowadzenie ww. programu (główny
koordynator, redaktor strony www etc.) pozwoliło na szybki kontakt z
właściwą osobą, w chwilach wątpliwości związanych z realizacją
określonych działań w projekcie. Na uwagę zasługuje także PR programu
– MIK komunikował o programie ,,Warto pamiętać” w jednolity i
przemyślany sposób (plakaty, ulotki, www). Koncepcja programu
zakładająca włączenie w ramy ,,uroczystości rocznicowych”. wydarzeń
różnego kalibru – koncertów, wystaw, publikacji, debat itp. – również
zasługuje na uznanie. Ludzie pamiętają przecież w różny sposób. Różne
zmysły wymagają ożywienia. Każdy z tematów rocznicowych – druga wojna
światowa, upadek komunizmu, pielgrzymowanie Jana Pawła II – wymaga
odmiennej stylistyki. Dlatego wydaje się, że MIK obrał dobry kierunek
decydując się wesprzeć wydarzenia, które budują naszą pamięć tak
poprzez muzykę, jak i literaturę, wystawy fotografii, pokazy filmów
czy rozmowy i spotkania.

(Ewelina Lasota, Fundacja Imago Mundi)

Ewaluacja edycji 2009, Nowa Europa. Krajobraz przemian 20 lat po upadku komunizmu

Tagi: dlaczego warto pamiętać, ewaluacja programu