Dlaczego warto pamiętać i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?
Pamięć odkrywa przed nami symboliczne własności konkretnych zdarzeń, osób, miejsc, rzeczy. Historyczne zanurzenie się w nie, a jednocześnie gwałtowne przesunięcie w stronę nowoczesności, którego doświadczamy każdego dnia, stwarza nowe sytuacje dla ekspresji nas samych. Realizacja działań kulturalnych, które nie polegają po prostu na przekazywaniu wiedzy ,,oficjalnej”, ale na kreatywnym i ekspresywnym budowaniu narracji historycznej poprzez sztukę może więc pełnić istotną rolę w procesie umacniania ,,wspólnoty wyobrażonej”. Wspólnoty, gdzie wspomnienia zbiorowe mieszają się z osobistymi, czego wynikiem jest oparcie tożsamości na różnych kontekstach identyfikacji. Konteksty te – społeczne, kulturowe, narodowe, religijne – zakorzenione w przeszłości stanowią ważny element teraźniejszości. Pamięć – jako aktywny proces – oznaczałaby więc ciągłe definiowanie siebie w odniesieniu do przeżyć dnia obecnego – z jednej strony oraz z drugiej – do historii, która łączy poczucie geograficznej przynależności ze złożonymi narracjami o ludzkich czynach, które wydarzyły się w określonym czasie.
więcej »
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
Dlaczego warto pamiętać i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?
Pamięć o wydarzeniach, o zaangażowaniu naszych przodków jest wyrazem uszanowania własnej tożsamości narodowej. „Powielanie” wydarzeń umacniania wartości takie jak: patriotyzm, tradycja, lokalne obrzędy, wzmacnia też integrację społeczną oraz tworzy poczucie pewności siebie i bezpieczeństwa. Wiele wydarzeń z przeszłości o których warto pamiętać to nauka dla młodszego pokolenia, jak powinien wyglądać patriotyzm, przywiązanie do tradycji. To także zwracanie uwagi na dążenia dzięki którym możemy dzisiaj żyć w wolnym kraju ale również możliwość wyciągania wniosków z historii, dzięki czemu możemy unikać błędów tworząc własną rzeczywistość. Ważną rolę w procesie umacniania tożsamości narodowej i społecznej odgrywają inicjatywy stowarzyszeń, grup nieformalnych, ośrodków kultury, bowiem ich bezpośrednie zaangażowanie pozwala przekazywać dziedzictwo kulturowe kolejnym pokoleniom.
więcej »
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
Chciałbym podzielić się kilkoma refleksjami w odpowiedzi na trzy pytania, które skierowali Państwo do nas. Po raz pierwszy uczestniczyłem w tego rodzaju współpracy z instytucjami kultury, w której projekty badawcze są ściśle powiązane z działalnością edukacyjną i kulturalną. Jeżeli chodzi o Państwa program, to akceptuję pomysł, uważam że należy go – doskonaląc stale – kontynuować. Zmieniając niekiedy formułę, bo życie jest bogatsze niż jakiekolwiek planowanie.
Z uwag szczegółowych:
- myślę że MIK jest dobrym podmiotem dla prowadzenia tego typu wsparcia finansowego dla przedsięwzięć w regionie,
- ważne byłyby spotkania u Państwa z osobami, które zajmują się organizacją poszczególnych projektów, mogłyby być one swoistym rodzajem recenzji – w nauce jesteśmy do tego przyzwyczajeni, bowiem każdy solidny projekt lub grant podlega zrecenzowaniu. Inaczej mówiąc, zabrakło możliwości poznania innych osób zaangażowanych w przedsięwzięcia w ramach „Warto pamiętać”,
- ważną częścią przygotowań kolejnych edycji programu powinno być przedyskutowanie jego założeń merytorycznych. Projekty o pamięci nie powinny być podporządkowane bieżącej polityce (szczególnie wiele złego spowodowało pojęcie „polityki historycznej”), można zauważyć, że wiele przedsięwzięć w tym szczególnym roku rocznic niestety zostało temu paradygmatowi podporządkowane.
Wniosek ostateczny jest następujący. Uważam, że jest to bardzo dobre partnerstwo, w którym współdziałają środowisko naukowe, samorząd wojewódzki, samorząd powiatowy czy gminny oraz instytucje kultury. Mogą z tego powstać ciekawe inicjatywy. Środowisko naukowe zmaga się z niedostatecznymi funduszami na projekty badawcze. Więc, chyba można by uznać, że to Państwo mogą być sponsorem, ale przez to i inspiratorem projektów ważnych dla poznawania historii Małopolski. Warto byłoby przemyśleć powstanie małopolskiego funduszu na badania historyczne. Byłby on ważnym wsparciem dla przedsięwzięć edukacyjnych i kulturalnych w ramach programu „Warto pamiętać”. Ja osobiście chętnie uczestniczyłbym (w imieniu własnym, ale też i Katedry Najnowszej Historii Polski, którą kieruję) w dyskusji poświęconej tej problematyce.
(prof. dr hab. Jacek Chrobaczyński, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
Dlaczego warto pamiętać i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?
„Warto pamiętać” bo warto wiedzieć, „warto pamiętać” bo warto nie przegapić szansy obcowania z historią, z ludźmi, którzy byli jej świadkami i uczestnikami. „Warto pamiętać” by nie zapomniały następne pokolenia. „Warto pamiętać” ponieważ my również jesteśmy uczestnikami historii i „zapominając” działamy wbrew sobie.
Odpowiedź na drugą część pytania chciałbym oprzeć o nasze, wadowickie doświadczenia. Projekt „Blogi’39. Śladami historii ze szkolnych zeszytów”, który został zrealizowany w ramach programu „Warto pamiętać”, zakładał między innymi przygotowanie akcji happeningowej z okazji 70 rocznicy wybuchu II wojny światowej. W tym momencie pojawił się podstawowy problem – co zrobić aby mieszkańcy miasta nie przechodzili obojętnie. Przygotowana przez nas akcja pokazała nam, że „warto pamiętać” to „warto rozmawiać” (pomijając skojarzenia telewizyjne). Przy konstrukcji z fragmentami wspomnień zatrzymywali się Wadowiczanie, tak starsi, mający wrzesień 1939 roku w pamięci jako świadkowie wydarzeń, jak i młodsi znający historię z książek lub nieznający jej wcale. I tu, zaskoczenie. Bierni widzowie stają się z jednej strony opowiadającymi z pasją mówcami, z drugiej chłonącymi historię słuchaczami. Okazuje się, że rzeczywiście „warto pamiętać” bo „warto słuchać”. Konkludując, naszą rolą, jako autorów akcji, było (tu przepraszam za „drogowe” porównanie) tylko włączenie zielonego światła a nie przeprowadzenie przechodnia przez ulicę.
więcej »
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
Program „Watro pamiętać” zbliża się do końca i chcielibyśmy dokonać jego podsumowania. W tym celu zwróciliśmy się do koordynatorów projektów, które zostały zrealizowane w ramach programu „Warto pamiętać” o napisanie kilku słów w odpowiedzi na trzy pytania:
- Dlaczego warto pamiętać i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?
- Czy celowe jest tworzenie wojewódzkiego programu poświęconego dziedzictwu i pamięci historii, otwartego na instytucje kultury, placówki oświatowe i edukacyjne, organizacje pozarządowe? Czego nie powinno zabraknąć w tego typu działaniach?
- Jak oceniają Państwo realizację programu „Warto pamiętać” (współpraca MIK – partnerzy, zawartość i czytelność strony www.wartopamietać.info , koncepcja programu, itp.)?
Zapraszamy Państwa – uczestników i odbiorców działań w ramach Programu „Warto pamiętać” – do podzielenia się własnymi uwagami, pomysłami i recenzjami lub do skomentowania wpisów naszych partnerów. Wszystkie recenzje, które się pojawią, można będzie znaleźć „klikając” w bocznym panelu w kategorię „Animatorzy i pamięć”.
(Zespół Programu „Warto pamiętać”)
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
