Serdecznie zapraszamy na wystawę „Ludność Podhala w świetle niemieckich badań rasowych” zorganizowaną w ramach Jubileuszu 105. rocznicy powstania podhalańskiego ruchu regionalnego oraz 90. rocznicy powstania Związku Podhalan. Wystawę można zwiedzać w siedzibie Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Targu (al. Tysiąclecia 37) w dniach 7-30 listopada 2009.
Niezwykła jest historia zbiorów pokazanych na wystawie. Pochodzą one z archiwum badań przeprowadzonych przez nazistowskich naukowców z „Institut für Deutsche Ostarbeit” (niemieckiej instytucji naukowej powstałej po likwidacji Uniwersytetu Jagiellońskiego w trakcie okupacji Krakowa). więcej »
W ostatnią niedzielę sierpnia na Rynku w Nowym Targu obok rodzin jedzących lody znaleźli się między innymi żołnierze Wehrmachtu, sanitariuszki, polscy oficerowie oraz niemiecki szpieg. Wszyscy oni byli bohaterami plenerowej rekonstrukcji historycznej Nowotarski wrzesień odbywającej się z okazji rocznicy 70-lecia wybuchu II wojny światowej.
Odtworzono przygotowania do wojny i dramatyczną ucieczkę cywilnych Podhalan, którzy przez pustoszejące miasto wieźli na wozach cały swój dobytek, a także elementy walki zbrojnej (w tym wysadzenie mostu na Czarnym Dunajcu) oraz samo wkroczenie Niemców do Nowego Targu. Tu spore zainteresowanie wzbudziły zabytkowe pojazdy, takie jak samochód pancerny czy mercedes z 1938 r. Zainscenizowano również aresztowania mieszkańców okupowanego miasta. Dobitne wrażenie robiła jedna z kamienic obwieszona swastykami, zaadaptowana jako budynek gestapo. Z głośników popłynął historyczny komentarz do wydarzeń, a także archiwalne przemówienie Józefa Becka.
Organizatorzy postawili sobie za zadanie przybliżenie widzom lokalnej historii, rozgrywającej się na tle wydarzeń w Polsce i Europie. Do jej odtworzenia wykorzystano więc wspomnienia mieszkańców miasta. Świadków 1 września 1939 r. nie zabrakło również wśród widzów. Dla nich inscenizacja była impulsem do snucia licznych wspomnień.
Młodsze pokolenie na Rynek przyciągnęła ciekawość, chęć obejrzenia „kawałka historii” lub kibicowania amatorsko występującym w rekonstrukcji członkom rodziny. Dopracowane mundury, wystrzały z moździerzy, dym i huk imitujących granaty petard wynagradzały podekscytowanej nimi widowni kulejący miejscami komentarz z głośników i potknięcia wyraźnie przejętych aktorów.
Nowotarska rekonstrukcja z jednej strony nie przyciągnęła tłumów, z drugiej – widok dwóch zajadających lody kilkulatków, śpiewających spontanicznie „Mazurka Dąbrowskiego”, może świadczyć o tym, że patriotyczna misja podobnych imprez nie musi być skazana na porażkę.
W ramach PROGRAMU UROCZYSTOŚCI UPAMIĘTNIAJĄCYCH 70. ROCZNICĘ WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ, Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Targu w niedzielę 30 sierpnia 2009 organizuje rekonstrukcję historyczną Nowotarski wrzesień.
Inscenizacja przedstawiająca wkroczenie wojsk niemieckich do miasta rozpocznie się o godzinie 12.30 na nowotarskim Rynku i obejmować będzie następujące epizody:
Przed nawałnicą
Wybuch wojny
Wkroczenie Niemców
Okupacja
Prezentacja grup rekonstrukcyjnych oraz pojazdów
W ramach obchodów organizatorzy zapraszają również na uroczystości w dniu 1 września 2009: mszę świętą w kościele Matki Bożej Anielskiej w Kowańcu o godzinie 10.30 i przemarsz pocztów sztandarowych pod pomnik Bohaterów Września, gdzie o godzinie 12.00, odbędzie się oficjalna uroczystość – przemówienia okolicznościowe, Apel Poległych oraz złożenie wieńców pod pomnikiem.
Szczegółowe informacje znaleźć można na stronie Urzędu Miasta w Nowym Targu oraz na stronie Miejskiego Ośrodka Kultury.
(zn)
