Odsłonięcie pomnika upamiętniającego 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej i 65. rocznicę śmierci załogi samolotu Halifax
– uroczystości oficjalne: Krzywa, 28 sierpnia 2009
– sesja popularno-naukowa: Sękowa, 28 sierpnia 2009
Uroczysta gala odsłonięcia pomnika upamiętniającego 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej, a także śmierć lotników polskich lecących z zaopatrzeniem dla powstańców warszawskich. Obchodom towarzyszyć będzie sesja popularno-naukowa poświęcona katastrofie samolotu oraz przebiegowi II wojny światowej na terenie Beskidu Niskiego. Na uroczystości spotkają się członkowie rodzin poległych lotników, przedstawiciele władz samorządowych i mieszkańcy gminy Sękowa. Szczegółowe informacje na temat obchodów dostępne są na stronie internetowej gminy www.sekowa.info.
Organizatorzy: Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Gminy Sękowa
Partnerzy: Społeczny Komitet Budowy Pomnika Lotników, Województwo Małopolskie
Projekt realizowany przy współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury.
Dlaczego warto pamiętać i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?
Pamięć o wydarzeniach, o zaangażowaniu naszych przodków jest wyrazem uszanowania własnej tożsamości narodowej. „Powielanie” wydarzeń umacniania wartości takie jak: patriotyzm, tradycja, lokalne obrzędy, wzmacnia też integrację społeczną oraz tworzy poczucie pewności siebie i bezpieczeństwa. Wiele wydarzeń z przeszłości o których warto pamiętać to nauka dla młodszego pokolenia, jak powinien wyglądać patriotyzm, przywiązanie do tradycji. To także zwracanie uwagi na dążenia dzięki którym możemy dzisiaj żyć w wolnym kraju ale również możliwość wyciągania wniosków z historii, dzięki czemu możemy unikać błędów tworząc własną rzeczywistość. Ważną rolę w procesie umacniania tożsamości narodowej i społecznej odgrywają inicjatywy stowarzyszeń, grup nieformalnych, ośrodków kultury, bowiem ich bezpośrednie zaangażowanie pozwala przekazywać dziedzictwo kulturowe kolejnym pokoleniom.
Można powiedzieć, że pamięć to przestrzeń, w której zdarzenia się wciąż powtarzają. Pamięć jest również zjawiskiem społecznym – dzielenie się własną pamięcią wyznacza budowanie zbiorowej świadomości i tożsamości. Z tych dwóch zdań wynikają dwa ważne fakty:
formy upamiętnienia mają wpływ na „jakość” pamięci,
poprzez powtarzające się opowieści o minionych wydarzeniach buduje się zbiorową tożsamość.
Jest takie zdanie, że „ojczyzna to ziemia i groby”. Miejsca i przestrzeń mają swoją pamięć – należy ją wydobyć i odtworzyć. Bo w tym akcie re-aktualizacji pamięci dokonuje się odtworzenia przesłania: my – zbiorowość – wzięliśmy się stamtąd, spaja nas wspólna pamięć o naszej historii. Oznacza to, że zasady animacji pamięci mają znaczenie dla jej jakości, zawartości i żywotności. I tu można rozpocząć dyskusję, czy obowiązują nas wciąż zasady decorum, czy istotniejsze jest to, że wolność pamięci i upamiętnień oznacza żywy dialog. Dla jednych rekonstrukcja historyczna. Dla innych awangardowy komiks. Dla kolejnych „obrazoburcze” działania artystów?
Wracamy tu do problemu poruszonego w tekście „Miejsca pamięci”. Demokratyzacja pamięci oznacza jej coraz większą polifoniczność, wielowątkowość, różnorodność form jej upamiętnienia. Pozostaje pytanie: czy są jeszcze jakieś zasady dekorum, których powinniśmy przestrzegać?
Mijają kolejne dekady, umierają świadkowie, zmieniają się ekipy rządzące, urzędnicy odchodzą na emeryturę, na ich miejsce przychodzą kolejni, a oficjalny język, jakim opowiadamy o wojnie, tkwi w okowach ustalonej dawno temu stylistyki. Westerplatte, Banica, Warszawa, Łódź, obozy koncentracyjne, pomniki okazałe mniej lub bardziej, liczba poległych mierzona w milionach bądź w dziesiątkach. Na rocznice okrągłe przyjeżdżają urzędnicy wyższego szczebla, rocznice pozostałe obsługiwane są przez drugi garnitur – takie są zasady dyplomacji. Również językowi, w którym wyrosła większość Polaków, zostało postawione zadanie karkołomne – powinien opisać to, co absolutnie niewyrażalne.
[…]
Co w zamian? Bo przecież nie jest jednak tak, że przestajemy mówić o wojnie. Przeciwnie, w ostatnich latach stała się ona jednym z najgoręcej dyskutowanych tematów historycznych.
W komiksach, filmach, na płytach i podczas gier miejskich, w przekazach dla młodzieży, w Muzeum Powstania Warszawskiego – prezentuje się ona coraz ciekawiej, coraz większą sprawia nam frajdę. Nurt oficjalny i opowieść świadków ustępują pola nowej narracji, często dwuznacznej i przenikniętej duchem okrutnej zabawy.
Zapraszam do lektury tego artykułu i do zastanawiania się nad polską kondycją pamięci oraz działaniami ją upamiętniającymi. Przykładem może być Program „Warto pamiętać”.
28 sierpnia 2009 r. w Krzywej w gminie Sękowa odsłonięto pomnik upamiętniający 65. rocznicę śmierci załogi samolotu Halifax, który został zestrzelony, kiedy leciał na pomoc powstańcom warszawskim. Oto, co o wydarzeniu napisano w serwisie historyczno-turystycznym Sękowej:
28 sierpnia 2009 r. w Krzywej w przysiółku Banica, gmina Sękowa, odbyła się doniosła uroczystość, z udziałem władz w osobach wicewojewody Stanisława Sorysa, starosty Mirosława Wędrychowicza, burmistrza Gorlic Kazimierza Sterkowicza, wójta gminy Sękowa Małgorzaty Małuch i innych zacnych gości. Nastąpiło odsłonięcie pomnika siedmiu lotników oraz tablicy pamiątkowej z okazji 65. rocznicy zestrzelenia Halifaxa z 1586. Eskadry do Zadań Specjalnych.
