Konferencja dla nauczycieli oraz uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych zorganizowana przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie jest kolejną odsłoną projektu Wojna zaczęła się w Tarnowie, w ramach którego 28 sierpnia 2009 r. na tarnowskim dworcu PKP otwarta została wystawa plenerowa o tym samym tytule.
profesora Andrzeja Olejko z Uniwersytetu Rzeszowskiego – Ostatni sprawdzian Wojska Polskiego, zajęcie Spisza i Orawy jesienią 1938 r. – aspekty wojskowe i polityczne,
Pawła Korzeniowskiego z Uniwersytetu Rzeszowskiego – 6. Dywizja Piechoty jako przykład polskiego związku taktycznego na tle niemieckiej dywizji piechoty,
Arkadiusza Nalepka z tarnowskiego MCDN – Wojna obronna we wrześniu 1939 r. w ujęciu dydaktycznym.
Na koniec spotkania, w podcieniach Muzeum Okręgowego w Tarnowie nastąpi oficjalne otwarcie wystawy plenerowej zorganizowanej przez Muzeum – Śladami września. Garnizon „Tarnów”.
Konferencja ma charakter otwarty, organizatorzy proszą jednak o wcześniejszą rejestrację ze względu na ograniczoną liczbę miejsc (zgłoszenia przyjmuje Arkadiusz Nalepka, tel. 014 688 88 10 w. 128, e-mail a.nalepka@tarnow.mcdn.edu.pl lub nalepca@gmail.com).
Możliwość komentowania Relacja z wojewódzkich obchodów 70. rocznicy Bitwy Radłowskiej i wybuchu II wojny światowej została wyłączona
6 września w Radłowie odbyły się uroczystości upamiętniające 70. rocznicę Bitwy Radłowskiej i jej ofiary. Wśród uczestników znaleźli się przedstawiciele władz państwowych i samorządowych: wicemarszałek województwa małopolskiego Roman Ciepiela, wicewojewoda małopolski Stanisław Sorys, posłowie Urszula Augustyn i Wiesław Woda, starosta tarnowski Mieczysław Kras, zastępca prezydenta Tarnowa Kazimierz Koprowski oraz gospodarz uroczystości – wójt Gminy Radłów Zbigniew Kowalski. Nie zabrakło reprezentacji Wojska Polskiego z generałem Józefem Nasiadką na czele, delegacji służb mundurowych i licznych pocztów sztandarowych, a co najważniejsze – kombatantów i rodzin radłowskich bohaterów.
Pod pomnikiem Bohaterów Września 1939 złożono symboliczny wieniec i odśpiewano „Rotę” – tę samą, z którą na ustach ginęli obrońcy szkoły, na miejscu której znajduje się obecnie ten pomnik. W widowiskowym przemarszu na cmentarz parafialny, gdzie znajduje się kwatera Armii „Kraków”, wzięła udział między innymi orkiestra wojskowa i Oddział Reprezentacyjny II RP 5-tego Pułku Strzelców Konnych z Tarnowa. Przy grobach poległych odbyła się msza święta, następnie głos zabrał pułkownik Zbigniew Baszak, którego pułk zdołał przekroczyć Dunajec właśnie dzięki obrońcom Radłowa. Po liście od prezydenta i ministra obrony narodowej odczytano Apel Poległych, któremu towarzyszyła salwa honorowa. Liczne grupy, w tym kombatantów, żołnierzy AK i rodzin poległych złożyły wieńce pod pomnikiem ofiar.
Zorganizowana z rozmachem rekonstrukcja bitwy o szkołę odbyła się w ogrodzie kościoła parafialnego. Zadbano o sugestywny podkład muzyczny i ekspresyjny komentarz do prezentowanych wydarzeń. Widzowie mogli być świadkami przejścia przez drogę uchodźców, przejazdu niemieckiego patrolu oraz dramatycznych pertraktacji, w których Niemcy nakłaniali zdeterminowanych obrońców szkoły do kapitulacji. Dużym walorem samej bitwy były realistyczne strzały z karabinów i moździerzy, historyczne mundury oraz dopracowane efekty pirotechniczne: od wybuchów po dobitne kłęby czarnego dymu wydobywające się w finale ze spalonego budynku. Pokaz zorganizowało Stowarzyszenie Rekonstrukcji historycznej „Wrzesień 39”.
Liczna publiczność przeniosła się potem na piknik historyczny, gdzie z dużą dbałością o szczegóły zrekonstruowano obóz wojskowy z II wojny światowej; tam też można było obejrzeć współczesny sprzęt wojskowy oraz mundury, pojazdy i broń, które wzięły udział w rekonstrukcji.
(Agnieszka Urbanowska)
Pełny opis trzydniowych uroczystości można przeczytać poniżej. więcej »
28 sierpnia 2009 r. w Krzywej w gminie Sękowa odsłonięto pomnik upamiętniający 65. rocznicę śmierci załogi samolotu Halifax, który został zestrzelony, kiedy leciał na pomoc powstańcom warszawskim. Oto, co o wydarzeniu napisano w serwisie historyczno-turystycznym Sękowej:
28 sierpnia 2009 r. w Krzywej w przysiółku Banica, gmina Sękowa, odbyła się doniosła uroczystość, z udziałem władz w osobach wicewojewody Stanisława Sorysa, starosty Mirosława Wędrychowicza, burmistrza Gorlic Kazimierza Sterkowicza, wójta gminy Sękowa Małgorzaty Małuch i innych zacnych gości. Nastąpiło odsłonięcie pomnika siedmiu lotników oraz tablicy pamiątkowej z okazji 65. rocznicy zestrzelenia Halifaxa z 1586. Eskadry do Zadań Specjalnych.
Z okazji 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej, w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego odbyła się uroczysta akademia z udziałem kombatantów, przedstawicieli władz miasta, gminy i powiatu, pocztów sztandarowych szkół oraz całej społeczności szkolnej. Uczestnicy uroczystości zgromadzili się pod tablicą pamiątkową poświęconą Batalionowi Obrony Narodowej – Limanowa, który 28 sierpnia 1939 r. z tego właśnie miejsca wyruszył na wojnę. Szlak bojowy limanowskich żołnierzy został opisany w okolicznościowej publikacji, przygotowanej przez zespół nauczycieli IV LO.
Jako kontynuację uroczystości rocznicowych, organizatorzy zaplanowali cykl spotkań młodzieży z weteranami wojny w ramach lekcji wychowawczych. Kombatanci opowiedzą na nich o swoich przeżyciach z okresu okupacji, co stanowić ma inspirację do dialogu międzypokoleniowego.
Szczegółowe sprawozdanie z obchodów i zdjęcia z przebiegu uroczystości znajdują się na stronie internetowej szkoły.
Anegdota głosi, że obserwującemu poczynania polskich lotników w bitwie nad Londynem Winstonowi Churchillowi z wrażenia zgasło cygaro. I nie jest to nieprawdopodobne, bowiem za sterami samolotów walczących w II wojnie światowej zasiadali i ginęli znakomicie wykształceni piloci i bohaterscy ludzie.
Pod upamiętniającym ich pomnikiem w krakowskim parku Lotników Polskich 1 września zebrali się kombatanci z Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa. Wyraźną radość wywołało przybycie ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie, Ryszarda Kaczorowskiego, zaś rozczarowanie niektórych – nieobecność młodzieży i zwykłych krakowian. Do zgromadzonych dołączyli dyrektor i pracownicy Muzeum Lotnictwa Polskiego, projektant pomnika – Bolesław Chromy, kapelan polskich szybowników i lotników – o. Dominik Orczykowski oraz reprezentacje Aeroklubu Krakowskiego, Policji i Sił Powietrznych.
Wspólnie złożyli oni kwiaty, oddając hołd poległym i wysłuchali okolicznościowego przemówienia wygłoszonego przez podpułkownika Zbigniewa Sobeńko. Podkreślone zostały zasługi, heroizm i świetne przygotowanie pilotów, a także przekonanie, iż z ich postawy płynie przesłanie o nieograniczonej możliwości czynienia przez człowieka dobra.
Następnie odtworzono utwór „Naprzód marsz”, prawdopodobnie skomponowany przez młodziutkiego muzyka i pilota, odznaczonego pośmiertnie orderem Virtuti Militari, Lesława Szczerbińskiego.
1 września 2009 r. był jednocześnie 20. rocznicą wzniesienia pomnika. Warto pamiętać, że stanął on dopiero po wielu latach wyczerpujących i bezskutecznych starań o uzyskanie pozwolenia od władz komunistycznych.
Po uroczystości zebrani przeszli do muzeum, gdzie można było obejrzeć między innymi biorący udział w kampanii wrześniowej myśliwiec PZL P.11c oraz jeden z najsławniejszych samolotów używanych w czasie II wojny światowej, brytyjski Supermarine Spitfire, na którym walczyli również Polacy, i wpisać się do księgi pamiątkowej.
