Tej radości co obwarzanek żaden nie da ci kochanek
– rozległo się 10 lipca na Rynku Głównym i placu Szczepańskim podczas happeningu historycznego Małopolskie posiłki. Grunwald 1410-2010. Okrągłym przysmakiem, wypiekanym przez krakowian, mieli się posilać rycerze przed bitwą pod Grunwaldem. Ówczesne zwycięstwo – jak zaznaczył przybyły na sobotnie wydarzenie Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Nawara – zawdzięczamy zatem również tym, dzięki którym, parafrazując słowa sienkiewiczowskiego Zagłoby, kiszki żołnierzy nie bluźniły z głodu.
Obwarzanek okazał się jednak tylko pretekstem do przywołania wycinka XV-wiecznej historii. Heroldowie w strojach z epoki, okrążając Rynek, ogłaszali królewski rozkaz rozpoczęcia akcji aprowizacyjnej, a pozostali uczestnicy orszaku udowadniali werblami i dziarskimi okrzykami, że mimo upału duch w nich nie zginął. Średniowieczny tabor z posiłkami symbolicznie wyruszył na grunwaldzkie pola.
Wśród atrakcji zgromadzonych na placu Szczepańskim znalazł się między innymi warsztat kowalski oraz średniowieczna kancelaria, z rekonstrukcją prasy drukarskiej Gutenberga i imponującą kolekcją pieczęci na czele. Drużyna Jakuba Odrowąża zaprezentowała walkę na miecze, a zespół „Belriguardo” – pokaz mody i tańców z epoki. Roli publiczności nie ograniczono do oglądania: śmiałkowie, pod okiem instruktorów, próbowali swych sił w strzelaniu z łuku i celnym władaniu kopią, by w końcu wziąć udział w zabawie imitującej turniej rycerski. Nie zabrakło również warsztatów szycia stylowej XV-wiecznej chusty, nauki kroków tanecznych rodem ze średniowiecza oraz żonglerki. Na koniec Teatr Gry i Ludzie wystąpił ze spektaklem „Kuglarze”, będącym inspirowaną „Żywymi kamieniami” Berenta próbą odtworzenia atmosfery dawnych widowisk jarmarcznych.
Jedynym zgrzytem okazało się miejsce ulokowania imprezy. Połączenie secesyjnej architektury placu Szczepańskiego z niefortunnie odbywającą się w tym czasie ekspozycją fowistycznych, nawiązujących do sztuki Ameryki Środkowej rzeźb Clemensa Brielsa oraz ludowo-średniowiecznymi straganami tworzyło mieszankę estetyczną, na którą nie zasłużył nawet Ulrich von Jungingen!
Fundacja Przestrzeń Kobiet serdecznie zaprasza na drugie spotkanie w Czytelni dla Kobiet, która powstała jako spadkobierczyni i kontynuatorka krakowskiej instytucji edukacyjnej dla kobiet, działającej na przełomie XIX i XX wieku pod tą samą nazwą. Patronką współczesnej Czytelni dla Kobiet jest Marcelina Kulikowska – wybitna poetka, reporterka, emancypantka i pedagożka, której 100. rocznicę śmierci obchodzimy w tym roku.
Organizujemy comiesięczne spotkania w Czytelni, do udziału w których zapraszamy kobiety różnych pokoleń. Zgodnie z zamiarem naszych Przodkiń, Czytelnia dla Kobiet jest przestrzenią do dyskusji i wymiany doświadczeń. Poruszamy tematy związane z dorobkiem krakowskich działaczek na rzecz edukacji kobiet, przekazywaniem historii i znaczeniem uczenia się (z) historii oraz tematy zaproponowane przez uczestniczki spotkań.
Podczas drugiego spotkania porozmawiamy o tym, z czym kojarzy się Czytelnia dla Kobiet i jak postrzegane są współcześnie inicjatywy przeznaczone tylko dla kobiet. Zapraszamy do dyskusji!
KRAKÓW, 10 lipca 2010 r.
Rynek Główny i plac Szczepański
13.00–14.00
Uroczysty przejazd orszaku w otoczeniu kuglarzy, igrców, szczudlarzy i grajków z placu Szczepańskiego na Rynek Główny. Przemarsz wokół Rynku Głównego.
warsztaty w kancelarii średniowiecznej, prowadzenie Tadeusz Grajpel
warsztaty szycia strojów, prowadzenie Zespół Tańca Dawnego „Belriguardo”
pokaz mody średniowiecznej, prowadzenie Zespół Tańca Dawnego „Belriguardo”
turniej rycerski z cennymi nagrodami, z udziałem Drużyny Jakuba Odrowąża
15.00– 16.00
Przejazd średniowiecznego konnego zaprzęgu wokół Rynku Głównego
18.30 (plac Szczepański)
Spektakl Kuglarze, Teatr Gry i Ludzie (czas trwania 40 min.)
WARSZAWA, 11 lipca 2010 r.
Krakowskie Przedmieście i plac Zamkowy 13.00–14.00
Uroczysty przejazd orszaku w otoczeniu kuglarzy, igrców, szczudlarzy i grajków Krakowskim Przedmieściem.
Fundacja Przestrzeń Kobiet serdecznie zaprasza w sobotę 10 lipca 2010 roku na spacer po Krakowie śladami Marceliny Kulikowskiej.
W związku z tegorocznymi obchodami 100. rocznicy śmierci Marceliny Kulikowskiej, pedagożki, poetki, reporterki, krakowskiej działaczki na rzecz praw kobiet, zapraszamy na spacer po Krakowie Jej śladami, podczas którego przedstawimy Jej sylwetkę i odwiedzimy miejsca, z którymi była związana.
Spacer poprowadzi przewodniczka miejska Anna Kiesell, członkini Stowarzyszenia Przewodników po Krakowie „Secesja”, absolwentka cyklu szkoleniowego „Krakowski Szlak Kobiet” w ramach projektu „Polki, Żydówki – krakowskie emancypantki” Fundacji Przestrzeń Kobiet, prowadziła także warsztaty dla przewodniczek miejskich oraz wycieczki autorskimi trasami po Krakowie w ramach projektu „Krakowski Szlak Kobiet”.
Spacer jest nieodpłatny, będzie prowadzony w języku polskim, potrwa ok. 3 godziny. Liczba miejsc jest ograniczona, prowadzimy zapisy. Osoby zainteresowane udziałem w spacerze prosimy o zgłaszanie się e-mailem na adres: fundacja@przestrzenkobiet.pl. Decyduje kolejność zgłoszeń, konieczne jest uzyskanie zwrotnym e-mailem potwierdzenia udziału. Informacja o miejscu zbiórki zostanie przesłana wraz z potwierdzeniem.
Wedle przechowywanej przez tradycję opowieści, król Władysław Jagiełło przed słynną bitwą z Krzyżakami miał nakazać krakowskim piekarzom piec obwarzanki, by rycerstwo miało co przegryzać w oczekiwaniu na wroga.
Zaopatrzenie w zdatne do długiego przechowywania pieczywo było częścią szeroko zakrojonej akcji aprowizacyjnej dworu królewskiego (polowania w puszczach królewskich, konserwowanie mięsiw, suszenie grzybów i ziół) w znacznej mierze finansowanej z przychodów skarbca królewskiego, między innymi dzięki eksploatacji złóż solnych w Bochni i Wieliczce na mocy królewskiego regale.
10 lipca 2010 roku wyruszy z Krakowa symboliczny tabor średniowieczny zmierzający na pola Grunwaldu z aprowizacją dla rycerstwa. Podróż orszaku z Krakowa, przez Warszawę (11 lipca), przybierze formę anonsowanego przez heroldów inscenizowanego wjazdu średniowiecznych wozów konnych w otoczeniu kupców, igrców, szczudlarzy i grajków. Orszakowi będą towarzyszyć spektakle i warsztaty edukacyjne prowadzone przez grupy pasjonatów, które pozwolą dzieciom i dorosłym „zajrzeć pod podszewkę” średniowiecznego życia. Będzie też można skosztować produktów regionalnych i oczywiście krakowskich obwarzanków.
W każdym z miejsc pojawi się:
Szkoła rycerzy i giermków
W namiocie rycerskim zostaną zaprezentowane rodzaje broni i rynsztunku używane w XV wieku, a także rycerskie techniki walki. Pokazom będą towarzyszyć opowieści o realiach rycerskiego życia (dlaczego wojny były zawieszane na okres zimowy?, co rycerz nosił pod zbroją?, jak szykował się na wojnę chłop, a jak pan?). Chętni – bez względu na wiek – będą mogli spróbować swoich sił w konkurencjach quasi-turniejowych: strzelaniu z łuku, dosiadaniu rumaka, treningu kopijnika.
Warsztatom rycerskim będzie towarzyszył warsztat płatnerski.
Zespół tańca dawnego
Podejmie on wyzwanie zaznajomienia widowni z popularnymi w średniowieczu formami tańca korowodowego. Tancerze opowiedzą także o zwyczajach związanych z kulturą dworską.
Średniowieczna kancelaria
Jurysta „z epoki” wprowadzi w tajniki średniowiecznej administracji (jak wytwarzano pieczęcie?, jak wyglądały dokumenty królewskie?, jakich przyborów pisarskich używano w średniowieczu?) i opowie o funkcjonowaniu królewskiej kancelarii.
Średniowieczny koloryt podkreślą występy żonglerów, szczudlarzy, grajków – pokazom ich kunsztu będą towarzyszyć lekcje technik kuglarstwa dla zainteresowanych śmiałków. Punktem kulminacyjnym będzie występ teatru wędrownych kuglarzy, inspirowany powieścią Wacława Berenta Żywe kamienie.
Małopolski „tabor aprowizacyjny” dotrze na pola Grunwaldu w przeddzień 600. rocznicy bitwy grunwaldzkiej, gdzie weźmie udział w historycznej części Dni Grunwaldu. Wóz z obwarzankami pozostanie tam aż do zakończenia rocznicowych obchodów, oferując krakowski przysmak wszystkim chętnym zakosztowania specjału tradycyjnie wypiekanego w Małopolsce od średniowiecza.
