Z okazji 600-lecia zwycięstwa pod Grunwaldem w ramach projektu „Małopolskie posiłki. Grunwald 1410-2010” Małopolski Instytut Kultury zorganizuje w Krakowie (10 lipca) i Warszawie (11 lipca) historyczne happeningi.
Projektu ma na celu przywołanie małopolskich motywów w kontekście bitwy grunwaldzkiej oraz przypomnienie historycznego znaczenia Małopolski i Krakowa w przygotowaniach do bitwy. Inspiracją będzie tu przechowywana przez tradycję opowieść, wedle której król Władysław Jagiełło przed słynnym starciem z Krzyżakami kazał krakowskim piekarzom piec obwarzanki, by rycerstwo miało czym się posilić w oczekiwaniu na wroga.
Trzy wozy najpierw przejadą ulicami obu miast z towarzyszącym im orszakiem mieszczan, grajków, kuglarzy, kupców i bębniarzy. Na placu Szczepańskim w Krakowie i placu Zamkowym w Warszawie powstanie średniowieczne miasteczko. Liczne spektakle i warsztaty edukacyjne pozwolą zarówno dzieciom, jak i dorosłym zajrzeć pod podszewkę średniowiecznego życia. Przez dwa dni z wozów zostanie rozdanych około 5 tys. obwarzanków.
Stoisko z obwarzankami stanie również w alei rzemieślników podczas jarmarku organizowanego w ramach Dni Grunwaldu (15–18 lipca). Organizatorzy planują wówczas rozdać około 20 tys. sztuk tradycyjnego małopolskiego wypieku oraz innych produktów regionalnych.
Organizator: Samorząd Województwa Małopolskiego, Małopolski Instytut Kultury
Partnerzy: mixelectronics.pl, Krakowska Kongregacja Kupiecka, Artim, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, telewizja M, City Channel, miasto DZIECI.pl, O.pl Polski Portal Kultury
Stoisko małopolskie stanęło w części historycznej, w Alei Rzemieślników i Wyrobników. Stylizowany na średniowieczny, kram wyraźnie odróżniał się od pozostałych i stanowił główny punkt aprowizacyjny dla rycerstwa oraz turystów. Rozdano łącznie 16 tysięcy obwarzanków, częstowano także preclami, miodami i ciasteczkami.
Kram „Małopolskich posiłków” pełnił również funkcję promocyjno-informacyjną – dystrybuowano materiały promocyjne Województwa Małopolskiego: mapki, przewodniki, gadżety.
Obwarzanki były także dystrybuowane po polach Grunwaldu przez nasze hostessy, które konsekwentnie opowiadały, jak to Jagiełło nakazał…
W dzień po krakowskim happeningu średniowieczny tabor z aprowizacją dla rycerstwa zmierzający na pola Grunwaldu dotarł do Warszawy.
W niedzielę 11 lipca tłumnie zgromadzeni mieszkańcy stolicy, a także turyści mieli okazję zobaczyć niezwykle barwny i żywiołowy przemarsz średniowiecznego orszaku, który wiódł Krakowskim Przedmieściem na plac Zamkowy. Tam wszyscy chętni mogli oglądać pokazy i spektakle, wziąć udział w warsztatach edukacyjnych prowadzonych przez grupy pasjonatów średniowiecznego życia. Dopełnieniem części edukacyjno-historycznej był, prowadzony przez cały czas trwania imprezy, jarmark średniowieczny połączony z degustacją produktów regionalnych (m.in. miodów, ciast, soli bocheńskiej) z krakowskim obwarzankiem w roli głównej.
Licznie przybyli na plac Zamkowy widzowie z wielkim zadowoleniem smakowali krakowski przysmak zasłuchani w legendę o królu Jagielle, który przed słynną bitwą z Krzyżakami miał nakazać krakowskim piekarzom wypiekać obwarzanki dla oczekującego na bitwę rycerstwa.
Happening, średniowieczne kramy oraz kancelaria bardzo dobrze komponowały się w przestrzeni placu Zamkowego. Podobnie jak miało to miejsce w Krakowie, zwieńczeniem wydarzenia był spektakl Kuglarze w wykonaniu Teatru Gry i Ludzie, który cieszył się dużym zainteresowaniem i wywołał gorący aplauz wśród zgromadzonej publiczności.
Tej radości co obwarzanek żaden nie da ci kochanek
– rozległo się 10 lipca na Rynku Głównym i placu Szczepańskim podczas happeningu historycznego Małopolskie posiłki. Grunwald 1410-2010. Okrągłym przysmakiem, wypiekanym przez krakowian, mieli się posilać rycerze przed bitwą pod Grunwaldem. Ówczesne zwycięstwo – jak zaznaczył przybyły na sobotnie wydarzenie Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Nawara – zawdzięczamy zatem również tym, dzięki którym, parafrazując słowa sienkiewiczowskiego Zagłoby, kiszki żołnierzy nie bluźniły z głodu.
Obwarzanek okazał się jednak tylko pretekstem do przywołania wycinka XV-wiecznej historii. Heroldowie w strojach z epoki, okrążając Rynek, ogłaszali królewski rozkaz rozpoczęcia akcji aprowizacyjnej, a pozostali uczestnicy orszaku udowadniali werblami i dziarskimi okrzykami, że mimo upału duch w nich nie zginął. Średniowieczny tabor z posiłkami symbolicznie wyruszył na grunwaldzkie pola.
Wśród atrakcji zgromadzonych na placu Szczepańskim znalazł się między innymi warsztat kowalski oraz średniowieczna kancelaria, z rekonstrukcją prasy drukarskiej Gutenberga i imponującą kolekcją pieczęci na czele. Drużyna Jakuba Odrowąża zaprezentowała walkę na miecze, a zespół „Belriguardo” – pokaz mody i tańców z epoki. Roli publiczności nie ograniczono do oglądania: śmiałkowie, pod okiem instruktorów, próbowali swych sił w strzelaniu z łuku i celnym władaniu kopią, by w końcu wziąć udział w zabawie imitującej turniej rycerski. Nie zabrakło również warsztatów szycia stylowej XV-wiecznej chusty, nauki kroków tanecznych rodem ze średniowiecza oraz żonglerki. Na koniec Teatr Gry i Ludzie wystąpił ze spektaklem „Kuglarze”, będącym inspirowaną „Żywymi kamieniami” Berenta próbą odtworzenia atmosfery dawnych widowisk jarmarcznych.
Jedynym zgrzytem okazało się miejsce ulokowania imprezy. Połączenie secesyjnej architektury placu Szczepańskiego z niefortunnie odbywającą się w tym czasie ekspozycją fowistycznych, nawiązujących do sztuki Ameryki Środkowej rzeźb Clemensa Brielsa oraz ludowo-średniowiecznymi straganami tworzyło mieszankę estetyczną, na którą nie zasłużył nawet Ulrich von Jungingen!
KRAKÓW, 10 lipca 2010 r.
Rynek Główny i plac Szczepański
13.00–14.00
Uroczysty przejazd orszaku w otoczeniu kuglarzy, igrców, szczudlarzy i grajków z placu Szczepańskiego na Rynek Główny. Przemarsz wokół Rynku Głównego.
warsztaty w kancelarii średniowiecznej, prowadzenie Tadeusz Grajpel
warsztaty szycia strojów, prowadzenie Zespół Tańca Dawnego „Belriguardo”
pokaz mody średniowiecznej, prowadzenie Zespół Tańca Dawnego „Belriguardo”
turniej rycerski z cennymi nagrodami, z udziałem Drużyny Jakuba Odrowąża
15.00– 16.00
Przejazd średniowiecznego konnego zaprzęgu wokół Rynku Głównego
18.30 (plac Szczepański)
Spektakl Kuglarze, Teatr Gry i Ludzie (czas trwania 40 min.)
WARSZAWA, 11 lipca 2010 r.
Krakowskie Przedmieście i plac Zamkowy 13.00–14.00
Uroczysty przejazd orszaku w otoczeniu kuglarzy, igrców, szczudlarzy i grajków Krakowskim Przedmieściem.
