W ostatnią sobotę w Galerii Camelot odbył się wernisaż wystawy „Kawałek ziemi”. Wystawa przedstawia fotografie i nagrania wykonane przez Andrzeja Kramarza. Poświęcone są przestrzeniom bez znamion. Bez wyrazu. Zadziwiają nas one swoim nic-nie-znaczeniem. Żeby dowiedzieć się więcej trzeba założyć słuchawki i posłuchać opowieści o tych miejscach. Są to relacje świadków zebrane przez autora wystawy, poświęcone tym miejscom, oraz ludziom, którzy tam zginęli. A właściwie pamięci miejsc, pamięci krajobrazu wchłaniającego czas. Wystawa będzie czynna do 28 grudnia.
7 listopada 2009 r. odbyło się posiedzenie jury konkursu plastycznego „Trzeba dać świadectwo”, do udziału w którym zostali zaproszeni: Elżbieta Chrząszcz – Zastępczyni Wójta Gminy Tarnów, Bernadetta Maguda – Zastępca Dyrektora ZSP w Tarnowcu, Kazimierz Dżalak – nauczyciel przedmiotów artystycznych ZSP w Tarnowcu, Anita Minor – Kierownik Centrum Animacji Kulturalnej Gminy Tarnów oraz Grzegorz Gawlik – koordynator do spraw artystycznych projektu. Jury przyznało 6 nagród (za I, II i III miejsce w każdej kategorii) oraz 16 wyróżnień. Wyróżnienia specjalne jury przyznało autorom prac nadesłanych ze szkoły na Węgrzech.
Prace konkursowe wystawiono 11 listopada 2009 r. podczas uroczystego otwarcia „Muzeum Jednego Wieczoru”. Również tego dnia zostało odegrane widowisko „Zostań Świadkiem”, które składało się z tekstów poetyckich związanych z wydarzeniami z historii Polski, etiud teatralnych, piosenek wykonywanych przez 2 zespoły (szkolną grupę wokalną „Remedium” oraz zespół rockowy, który wykonywał znane historyczne piosenki w nowoczesnych, autorskich aranżacjach) oraz projekcji krótkich filmów dokumentalnych przedstawiających omawiane wydarzenia.
W realizację projektu zaangażowało się wielu mieszkańców Gminy Tarnów oraz świadków tamtych wydarzeń, którzy bardzo chętnie dzielili się pamiątkami oraz informacjami, przyczyniając się do stworzenia bardzo bogatych sal muzealnych. Ich obecność i nieskrywane wzruszenie w czasie widowiska potwierdziły autentyczność przekazywanych treści. Zarówno dla widzów, jak i dla biorących czynny udział w realizacji projektu było to ogromne przeżycie, które niewątpliwie zapadnie im w pamięć na długo.
Na zakończenie wszystkim obecnym rozdano pamiątki oraz flagi biało-czerwone. „Muzeum jednego wieczoru” na drugi dzień przeniesiono do sal katechetycznych tarnowieckiej parafii, gdzie przez miesiąc mieszkańcy będą mogli przychodzić, by obejrzeć eksponaty, posłuchać muzyki i wywiadów.
Zespoły młodzieży zaangażowane w widowisko powzięły decyzję o kontynuowaniu współpracy i już powstały pomysły na kolejne przedsięwzięcia.
(Grzegorz Gawlik, koordynator działań artystycznych projektu)
26 listopada 2009 r. o godzinie 17.00, w Wadowickim Centrum Kultury (ul. Teatralna 1) będzie miała miejsce oficjalna promocja naszej najnowszej publikacji – „Wrzesień 1939. Wspomnienia uczniów wadowickiego gimnazjum i liceum”. Książka jest efektem trwającego od czerwca projektu Blogi’39. Śladami historii ze szkolnych zeszytów, współfinansowanego przez Województwo Małopolskie i Małopolski Instytut Kultury w Krakowie.
Impulsem dla projektu stało się odnalezienie w kwietniu 2009 r., w archiwum parafialnym w Wadowicach oprawionego introligatorsko zeszytu formatu A5, zawierającego 125 wypracowań pisanych przez uczniów „na gorąco” w październiku 1939 r., a będących wspomnieniem kampanii wrześniowej.
Na liczącą 264 strony publikację złożyły się wspomnienia wadowickich gimnazjalistów ułożone w porządku występowania w zbiorze, poprzedzone alfabetycznym indeksem autorów oraz historycznym wstępem napisany przez dr Teodora Gąsiorowskiego z krakowskiego oddziału IPN. Poszczególne teksty opatrzone zostały przypisami.
W niedzielę 8 listopada w Klubie Pod Jaszczurami odbył się panel dyskusyjny „Przebudź się, jesteś wolny!”. Wszyscy zaproszeni goście stawili się na spotkaniu. Rozmowę poprowadził Dariusz Bohatkiewicz.
Elżbieta Moczarska opowiedziała o swojej prywatnej pamięci i o tym, jak niezwykłe były losy jej rodziców w trakcie II wojny światowej i w okresie powojennym. Mówiła o rodzinnych opowieściach, które formowały jej dziecięcą wyobraźnię o przeszłości i o wojnie.
Anna Machcewicz opowiedziała z kolei o drodze jaką przeszła, by napisać biografię Moczarskiego. Sformułowała też sąd, iż interesować się historią i promować takie zainteresowanie jest naszą powinnością, bo posiadamy dług u przeszłych pokoleń, które wywalczyły naszą wolność. Ten dług możemy spłacić naszą pamięcią o przeszłości.
Ks. Adam Boniecki zapytany o to, jak zainteresować młodzież historią, stwierdził, że potrzeba poznania historii przodków jest naturalną potrzebą „człowieka średnio-inteligentnego, a nie zainteresowani pewnie i tak się nią nie zainteresują”. Ważne jest natomiast by badania nad historią nadal trwały, szczególnie – byśmy odkrywali te wymiary historii, o których wolelibyśmy raczej zapomnieć (wspominał m.in. o tragicznej sytuacji powojennej na Warmii i Mazurach). Podobne postulaty padały z ust pozostałych uczestników, w tym Romana Honeta. Ks. Boniecki dodał natomiast, że takie formy upamiętnienia jak pomniki i tablice są ważne, ale ich siła wyrazu nieubłaganie blednie z czasem. Szansą współczesnego dialogu o historii są raczej wielkie postacie z historii, które niosą ze sobą symboliczny ładunek dziejów – w opinii księdza to tylko one mogą przetrwać, nie tracąc siły przekazu dla współczesnych.
Dzisiaj, po 60. rocznicy wyzwolenia oświęcimskiego obozu, zwracamy się do młodzieży na całym świecie. Proponujemy wam refleksję wybiegającą w przyszłość. Prosimy o zastanowienie się nad nowymi zagrożeniami i nad sposobami zapobiegania im.
Prosimy was zatem o namysł nad trzema nowymi pytaniami:
Jakie dziś widzicie zagrożenia?
Co młodzi ludzie powinni robić, aby je usuwać?
Co wy (wasza klasa, wasza szkoła, wasza organizacja) możecie zrobić?
Możecie odpowiadać indywidualnie, możecie dyskutować w grupach i opisać wyniki waszej dyskusji. Będziemy wam wdzięczni za wszelkie refleksje, doświadczenia i propozycje. Proszą was o to także młodzi mieszkańcy Oświęcimia.
„Nienawiść jest teraz w modzie” – napisał licealista, odpowiadając na naszą ankietę „Młodzież i przemoc”. Wiemy, że bywa w modzie na stadionach sportowych, wiemy także, że w niektórych szkołach starsi uczniowie stosują przemoc wobec młodszych, wiemy, że nie tylko w biednych krajach ludziom brakuje wszystkiego, a najbardziej nadziei, ale także i w bogatych… Wiemy, że dobrzy bierni zachęcają do działania aktywnych złych.
Jak jest u was? Czy można na was liczyć?
(źródło: portal „Młodzi o przeszłości i przyszłości”)
Projekt ten w samej swojej istocie daje odpowiedź na pytanie, dlaczego warto pamiętać.
W moim odczuciu najważniejszym postulatem, który wyłonił się z dyskusji jest demitologizowanie historii II Rzeczypospolitej jako „arkadii” bez czarnych kart. Musimy lepiej poznać alternatywne historie – pisane przez ukraińskich, litewskich, niemieckich, żydowskich i innych, nie „naszych” historyków. Obecnie dość łatwo unieważniamy te spojrzenia i nie włączamy ich w polski obieg pamięci. Dialog o historii rozwija się przecież w sytuacji różnicy poglądów, inaczej zamiera w formie „przyklepanej” historii, o której pamięta się „od święta”.
Serdecznie zapraszamy na wystawę „Ludność Podhala w świetle niemieckich badań rasowych” zorganizowaną w ramach Jubileuszu 105. rocznicy powstania podhalańskiego ruchu regionalnego oraz 90. rocznicy powstania Związku Podhalan. Wystawę można zwiedzać w siedzibie Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Targu (al. Tysiąclecia 37) w dniach 7-30 listopada 2009.
Niezwykła jest historia zbiorów pokazanych na wystawie. Pochodzą one z archiwum badań przeprowadzonych przez nazistowskich naukowców z „Institut für Deutsche Ostarbeit” (niemieckiej instytucji naukowej powstałej po likwidacji Uniwersytetu Jagiellońskiego w trakcie okupacji Krakowa). więcej »
