Dlaczego „warto pamiętać” i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?
1 września 2009 roku w kościele św. Piotra i Pawła wystąpiła, z pierwszym i jedynym koncertem w Polsce (a zaledwie 14 w historii) The World Orchestra for Peace – wielonarodowa, wielowyznaniowa i wielorasowa grupa najwybitniejszych muzyków z ponad 70 wiodących orkiestr z 40 krajów świata. Program „Warto Pamiętać” okazał się właściwym kontekstem dla, organizowanego przez Krakowskie Biuro Festiwalowe, nadzwyczajnego koncertu. Wpisywał wybitne wydarzenie artystyczne w kontekst obchodów rozciągniętych w czasie, promowanych jako program budowania nowoczesnych postaw patriotycznych w odniesieniu do niezbywalnych kategorii pamięci i odpowiedzialności. Dzięki włączeniu koncertu do wydarzeń regionalnych jasne stawało się także odniesienie rocznicy do jej kontekstu europejskiego i pokazanie, w jaki sposób region buduje własną pamięć przeszłości.
O to, by zaprosić ten legendarny zespół do Polski zabiegaliśmy od kilku lat kierowani przekonaniem, że orkiestra, której programem jest promowanie idei pokoju poprzez muzykę, jest najlepszym przykładem budowania na pamięci tragicznych wydarzeń przesłania ludzkiej solidarności i tolerancji. Z wdzięcznością przyjmujemy fakt, że koncert, który w swoich założeniach nie znajduje precedensu w historii polskich wykonań rocznicowych i który był jednym z najważniejszych międzynarodowych projektów upamiętniających 70. rocznicę wybuchu II. wojny światowej oraz 20. rocznicę odzyskania niepodległości i upadku komunizmu w Europie Środkowej, został wpisany w oficjalne kalendarium wydarzeń Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Narodowego Centrum Kultury i Małopolskiego Instytutu Kultury. WOFP wystąpiła pod dyrekcją jednego z najwybitniejszych współcześnie żyjących dyrygentów Valery’ego Gergieva. W repertuarze znalazły się dzieła kompozytorów promujących ideę pokoju: 5. Symfonia Gustava Mahlera nazywana „Orędziem miłości w nieczułych czasach” oraz nadzwyczajne i niecodzienne prapremierowe wykonanie Preludium dla Pokoju, które specjalnie na tę okazję skomponował Krzysztof Penderecki, będące nawiązaniem do słynnej Fanfary napisanej dla Europejskiego Centrum Solidarności.
Jaka jest rola animatora takich wydarzeń w kontekście bolesnych doświadczeń historii? Doświadczenie wojny wymaga ciągłego przypominania, upamiętniania, a także powinno służyć ustawicznej przestrodze. W tym sensie idea światowego pokoju musi być nie tyle filozofią polityczną, ale zbiorowym obowiązkiem twórców, obywateli, polityków, przywódców, ale i promotorów kultury. W tym sensie na instytucjach kultury spoczywa ogromna odpowiedzialność za godne mówienie o przeszłości i wykorzystywanie rocznic narodowych do budowania szerokiej refleksji nad przyczynami i skutkami wojny.
więcej »
Ewaluacja edycji 2009,
World Orchestra for Peace / Światowa Orkiestra dla Pokoju
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
Dlaczego warto pamiętać i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?
Pamięć odkrywa przed nami symboliczne własności konkretnych zdarzeń, osób, miejsc, rzeczy. Historyczne zanurzenie się w nie, a jednocześnie gwałtowne przesunięcie w stronę nowoczesności, którego doświadczamy każdego dnia, stwarza nowe sytuacje dla ekspresji nas samych. Realizacja działań kulturalnych, które nie polegają po prostu na przekazywaniu wiedzy ,,oficjalnej”, ale na kreatywnym i ekspresywnym budowaniu narracji historycznej poprzez sztukę może więc pełnić istotną rolę w procesie umacniania ,,wspólnoty wyobrażonej”. Wspólnoty, gdzie wspomnienia zbiorowe mieszają się z osobistymi, czego wynikiem jest oparcie tożsamości na różnych kontekstach identyfikacji. Konteksty te – społeczne, kulturowe, narodowe, religijne – zakorzenione w przeszłości stanowią ważny element teraźniejszości. Pamięć – jako aktywny proces – oznaczałaby więc ciągłe definiowanie siebie w odniesieniu do przeżyć dnia obecnego – z jednej strony oraz z drugiej – do historii, która łączy poczucie geograficznej przynależności ze złożonymi narracjami o ludzkich czynach, które wydarzyły się w określonym czasie.
więcej »
Ewaluacja edycji 2009,
Nowa Europa. Krajobraz przemian 20 lat po upadku komunizmu
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
Dlaczego warto pamiętać i jaka jest rola animatora lub twórcy w budowaniu działań opartych o pamięć i dziedzictwo?
Pamięć o wydarzeniach, o zaangażowaniu naszych przodków jest wyrazem uszanowania własnej tożsamości narodowej. „Powielanie” wydarzeń umacniania wartości takie jak: patriotyzm, tradycja, lokalne obrzędy, wzmacnia też integrację społeczną oraz tworzy poczucie pewności siebie i bezpieczeństwa. Wiele wydarzeń z przeszłości o których warto pamiętać to nauka dla młodszego pokolenia, jak powinien wyglądać patriotyzm, przywiązanie do tradycji. To także zwracanie uwagi na dążenia dzięki którym możemy dzisiaj żyć w wolnym kraju ale również możliwość wyciągania wniosków z historii, dzięki czemu możemy unikać błędów tworząc własną rzeczywistość. Ważną rolę w procesie umacniania tożsamości narodowej i społecznej odgrywają inicjatywy stowarzyszeń, grup nieformalnych, ośrodków kultury, bowiem ich bezpośrednie zaangażowanie pozwala przekazywać dziedzictwo kulturowe kolejnym pokoleniom.
więcej »
Ewaluacja edycji 2009,
Odsłonięcie pomnika w 65. rocznicę zestrzelenia polskiej załogi bombowca Halifax
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
Serdecznie zapraszamy na Okręgową Wystawę Gołębi Pocztowych przygotowaną przez Zarząd Okręgu Kraków Polskiego Związku Hodowców Gołębi Pocztowych. Rozpocznie się ona w sobotę, 11 grudnia 2009 i potrwa do niedzieli, przy ulicy Klimeckiego 14 w Krakowie. W jej trakcie będzie można zobaczyć najpiękniejsze (i najszybsze) gołębie pocztowe w Małopolsce. Szczególnie miło jest nam ogłosić, że w trakcie tej wystawy (dokładnie w sobotę o godzinie 13.30) zostaną wręczone nagrody zwycięzcom lotu „Westerplatte”, który odbył się pod patronatem Marszałka Województwa Małopolskiego. Lot upamiętniał rocznicę wybuchu II wojny światowej oraz promował Program „Warto pamiętać”. Na wystawie będzie można zobaczyć zwycięskie gołębie oraz obejrzeć wystawę zdjęć z lotu autorstwa Michała Łuczaka.
Wystawę można zwiedzać w sobotę w godzinach 9.00-20.00 oraz w niedzielę w godzinach 8.00-15.00. Serdecznie zapraszamy.
(pk)
Lot gołębi
Tagi:
gołębie,
Lot gołębi,
PZHGP Okręg Kraków,
Westerplatte,
wystawa
Chciałbym podzielić się kilkoma refleksjami w odpowiedzi na trzy pytania, które skierowali Państwo do nas. Po raz pierwszy uczestniczyłem w tego rodzaju współpracy z instytucjami kultury, w której projekty badawcze są ściśle powiązane z działalnością edukacyjną i kulturalną. Jeżeli chodzi o Państwa program, to akceptuję pomysł, uważam że należy go – doskonaląc stale – kontynuować. Zmieniając niekiedy formułę, bo życie jest bogatsze niż jakiekolwiek planowanie.
Z uwag szczegółowych:
- myślę że MIK jest dobrym podmiotem dla prowadzenia tego typu wsparcia finansowego dla przedsięwzięć w regionie,
- ważne byłyby spotkania u Państwa z osobami, które zajmują się organizacją poszczególnych projektów, mogłyby być one swoistym rodzajem recenzji – w nauce jesteśmy do tego przyzwyczajeni, bowiem każdy solidny projekt lub grant podlega zrecenzowaniu. Inaczej mówiąc, zabrakło możliwości poznania innych osób zaangażowanych w przedsięwzięcia w ramach „Warto pamiętać”,
- ważną częścią przygotowań kolejnych edycji programu powinno być przedyskutowanie jego założeń merytorycznych. Projekty o pamięci nie powinny być podporządkowane bieżącej polityce (szczególnie wiele złego spowodowało pojęcie „polityki historycznej”), można zauważyć, że wiele przedsięwzięć w tym szczególnym roku rocznic niestety zostało temu paradygmatowi podporządkowane.
Wniosek ostateczny jest następujący. Uważam, że jest to bardzo dobre partnerstwo, w którym współdziałają środowisko naukowe, samorząd wojewódzki, samorząd powiatowy czy gminny oraz instytucje kultury. Mogą z tego powstać ciekawe inicjatywy. Środowisko naukowe zmaga się z niedostatecznymi funduszami na projekty badawcze. Więc, chyba można by uznać, że to Państwo mogą być sponsorem, ale przez to i inspiratorem projektów ważnych dla poznawania historii Małopolski. Warto byłoby przemyśleć powstanie małopolskiego funduszu na badania historyczne. Byłby on ważnym wsparciem dla przedsięwzięć edukacyjnych i kulturalnych w ramach programu „Warto pamiętać”. Ja osobiście chętnie uczestniczyłbym (w imieniu własnym, ale też i Katedry Najnowszej Historii Polski, którą kieruję) w dyskusji poświęconej tej problematyce.
(prof. dr hab. Jacek Chrobaczyński, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Ewaluacja edycji 2009,
Józef Beck – człowiek, który pierwszy powiedział NIE Hitlerowi
Tagi:
dlaczego warto pamiętać,
ewaluacja programu
