Wystawa Rafała Jakubowicza „Ein Lied” to melancholijna i cicha, wyrażona prostymi środkami opowieść o powracającym stale temacie Zagłady. Przyczynkiem do powstania pracy był widok z okien Austriackiego Forum Kultury w Warszawie (usytuowanego przy ulicy Próżnej), oraz znaleziony przez artystę w archiwach Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau reprint obozowego śpiewnika. Autor odniósł się do pieśni, zatytułowanej „Esterwegen”, śpiewanej przez więźniów obozu koncentracyjnego, z której pochodzą słowa: „Doch stets ein frohes Lied erklingt” (z niem. „rozbrzmiewa stale wesoła piosenka”, za: Danuta Wesołowska, Słowa z piekieł rodem. Lagerszpracha, Kraków 1996, s. 33).
Wernisaż odbędzie się 24 września o godzinie 19.00 w siedzibie Delikatesów przy ulicy Sarego 20/1 w Krakowie, gdzie wystawę będzie można oglądać codziennie między 11.00 a 20.00 do 26 października 2009 r.
„Ein Lied” to pierwsza wystawa Rafała Jakubowicza w Krakowie.
Rafał Jakubowicz
Urodzony w 1974 roku. Ukończył poznańską Akademię Sztuk Pięknych na dwóch wydziałach (Edukacji Artystycznej w 1999 roku oraz Malarstwa, Grafiki i Rzeźby w 2000). Jest doktorantem na poznańskim Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Autor projektu Arbeitsdisziplin (2002) – pokazującego poznańską fabrykę Volkswagena za siatką z drutu kolczastego. Praca była przedmiotem cenzury korporacyjnej – prezentacja w poznańskim Arsenale została odwołana na kilka dni przed otwarciem. Tematy drugiej wojny światowej, Zagłady i pamięci są stale obecne w twórczości Jakubowicza, zarówno w instalacjach (choćby Pływalnia, 2003/2006), realizacjach z wystaw Ulica Próżna w Warszawie (2006, 2007), jak i w malarstwie (obrazy z serii Zugzwang, 2003). Problematyka sztuki odnoszącej się do Shoah obecna jest również w tekstach Jakubowicza, chociażby o sztuce Mirosława Bałki, Elżbiety Janickiej, Luca Tuymansa czy Gustava Metzgera.
W niedzielę 13 września 2009 r. w Muzeum Lotnictwa Polskiego w KrakowieJan Hoffmann poprowadził niezwykłe spotkanie. Choć w planach było opowiedzenie o dwóch polskich samolotach, bez których działania polskiego lotnictwa w 1939 r. wyglądałyby zupełnie inaczej, czasu ledwo wystarczyło na opowieść o jednym z nich.
PZL P11.c – bo o niej (dla pilotów „P-jedenastka” była kobietą) mowa – okazała się niewyczerpaną inspiracją. Czterogodzinna opowieść kierownika zbiorów muzealnych objęła m.in. tworzenie koncepcji oraz budowę tego samolotu, detale konstrukcyjne i inżynieryjne, materiały wykorzystane do budowy, a nawet informacje o nowatorskim stosowaniu znaków identyfikacyjnych w lotnictwie. Opowieść wzbogacona była niezwykle różnorodnymi anegdotami.
Ten, kto oczekiwał, że usłyszy o udziale „P-jedenastki” w kampanii wrześniowej, mógł się nieco rozczarować. To jednak sam samolot jako perła ówczesnej inżynierii lotniczej, a nie jego rola w kampanii wrześniowej, stanowił główny trzon prelekcji Jana Hoffmanna. Nie można jednak odebrać autorowi ogromnego talentu do opowiadania w sposób porywający. Najlepszym świadectwem niech będzie to, że udało mu się na kilka godzin zainteresować nawet humanistów!
Ale też było czym. Szczególnie ciekawe wątki prelekcji to opowieść o powstającym „z niczego” w Polsce lat dwudziestych XX w. lotnictwie, w tym o malwersacjach finansowych (tzw. „frankopolu”), historii Zygmunta Pułaskiego – autora trzonu koncepcji „P-jedenastki”, czyli słynnego „skrzydła Pułaskiego”, znanego na świecie również jako „skrzydło polskie”, oraz historii przetrwania tego jedynego na świecie zachowanego egzemplarza PZL P11.c.
Jak twierdzi Hoffmann, muzealna „P-jedenastka” ocalała w utworzonym przez Hermanna Göringa w Berlinie muzeum politechniki, gdzie stanęła jako ewenement ówczesnej techniki już w jesieni 1939 r. Znalazła się w nim właśnie przez wspomniane „skrzydło Pułaskiego”, uznane za najlepsze skrzydło wśród górnopłatów. Co ciekawe, w 1943 r. samolot ewakuowano z Berlina po alianckich bombardowaniach w jednym z trzech transportów. Oprócz PZL P11.c z berlińskiego muzeum wywieziono także PWS 26, który również trafił do krakowskiego muzeum i stoi wraz z „P-jedenastką” w zabytkowym dużym hangarze. Na jego temat Jan Hoffmann planuje zorganizować następne spotkanie, którego dokładna data podana zostanie w przyszłym tygodniu.
W ostatni piątek o godzinie 20.00 w Galerii Camelot (stałym miejscu prezentowania wystaw przygotowanych przez fotografów z Fundacji Imago Mundi) odbyła się pierwsza odsłona projektu „Nowa Europa. Krajobraz przemian 20 lat po upadku komunizmu”. Wernisaż poprowadziła Weronika Łodzińska wspólnie Łukaszem Trzcińskim (autorem zdjęć) oraz Wojciechem Nowickim (autorem tekstów towarzyszących wystawie). Autorzy opowiadali o „wariackim” projekcie dokumentacji „krajobrazów przemian” w kilkudziesięciu krajach Nowej Europy. Byłe demoludy, kraje transformacji ustrojowej, nowa Europa Środko-Wschodnia to temat, który zadali sobie autorzy wystawy. W każdym z krajów znaleźli fenomen, który opisali cyklem fotografii. I opowieścią „z drogi”. Razem powstał konglomerat zwyczajów, rzeczy, krajobrazów i sylwetek ludzi opisujący nowe życie tego regionu 20 lat po upadku komunizmu.
Na wernisaż przybyło liczne grono osób zainteresowanych projektem, o którym słychać było od wielu miesięcy (i kilomentrów przebytych przez Łukasza Trzcińskiego oraz Wojtka Nowickiego). Wystawa potrwa do 30 października 2009 roku. Serdecznie zapraszamy do jej zwiedzania.
W niedzielę 13 września 2009 r., o godzinie 12.00, w krakowskim Muzeum Lotnictwa Polskiego odbędzie się wyjątkowe spotkanie. Jan Hoffmann opowie na nim o dwóch samolotach: legendzie kampanii wrześniowej PZL P11.c oraz o PWS 26, na którym polscy lotnicy września odbywali większość szkoleń. Okolicznościowym komentarzem opatrzone zostaną również plansze przedstawiające niemieckie oraz radzieckie lotnictwo początków II wojny światowej. Spotkanie rozpocznie się w dużym hangarze.
Zakodowały się nam w pamięci obrazy z 1989 roku – demonstracji, walk, wzniesionych w geście zwycięstwa dłoni, flag z wyciętymi komunistycznymi symbolami. Łukasz Trzciński przypomina nam, że jesteśmy 20 lat dalej i pora zobaczyć wschód Europy na nowo. Dwadzieścia lat przemian zwanych inaczej transformacją (zagościła tu chyba na stałe) zbudowało nowy obraz tutejszej Europy. Ponieważ nieczęsto możemy zobaczyć te „prowincje” (też naszą – polską) w ich codzienności, dobrze się stanie, jeśli te zdjęcia odkodują obrazy Czech jako piwiarni, Rumunii jako romskiego slumsu, czy Bułgarii jako kraju mafii. Zdjęcia Trzcińskiego mają siłę pokazania Nowej Europy na nowo. Zapraszamy na wystawy
Bułgaria
Wielkie domy towarowe budowane w całym kraju były symbolem socjalistycznego dobrobytu. Dziś w Bułgarii zarobki są niskie, dlatego olbrzymie sklepy w centrach miasteczek i wsi stoją puste. Część właścicieli otwiera w nich stoiska raczej z przyzwyczajenia niż w nadziei na zysk; oferują podstawowe, tanie towary, albo takie, które w ogóle nie cieszą się popytem. więcej »
