1 września 2009 r. o godzinie 19.00 w kościele pw. św. św. Piotra i Pawła odbył się koncert Światowej Orkiestry dla Pokoju pod dyrekcją Maestro Valery’ego Gergieva, wieńczący krakowskie uroczystości upamiętniające 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej.
Wśród uczestników niezwykłego koncertu była wdowa po pierwszym dyrygencie Orkiestry, Lady Solti, dyrektor Orkiestry Charles Kaye, Maestro Krzysztof Penderecki, prezydent Jacek Majchrowski, marszałek Województwa Małopolskiego Leszek Zegzda oraz wielu znakomitych, również zagranicznych, gości. Znaleźli się w tym gronie odznaczeni przez prezydenta Jacka Majchrowskiego Bohaterowie Września. Spośród hierarchów Kościoła przybyli arcybiskup Stanisław Dziwisz oraz kardynał Franciszek Macharski. Spotkanie transmitowane na żywo przez telewizję TVP2, Program 2 Polskiego Radia oraz platformę cyfrową CNN poprowadziła Grażyna Torbicka.
Jeszcze przed koncertem zebrani uczcili pamięć poległych minutą ciszy, po czym w skupieniu wysłuchali światowego prawykonania Preludium dla Pokoju Krzysztofa Pendereckiego. Utwór odebrano bardzo entuzjastycznie. Następnie Orkiestra odegrała wprawiającą w zachwyt V Symfonię cis-moll „Orędzie miłości w nieczułych czasach” Gustava Mahlera.
Na Rynku Głównym transmitowano na żywo cały koncert. Dynamicznie kręcone ujęcia Orkiestry przeplatały się z panoramicznymi fotografiami Krakowa, widokiem na kościół pw. św. św. Piotra i Pawła i ulicę Grodzką oraz fotografiami archiwalnymi z września 1939.
Już w najbliższy weekend (5-6 września 2009) w Biskupicach Radłowskich i Radłowie w powiecie tarnowskim odbędą się wojewódzkie obchody 70. rocznicy Bitwy Radłowskiej i wybuchu II wojny światowej.
Przez dwa dni w ogrodzie parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Radłowie w godzinach od 9.00 do 16.00 będzie odbywał się piknik historyczny, na którym organizatorzy zaprezentują uzbrojenie, sprzęt sprzęt bojowy z okresu II wojny światowej, dioramę i inne atrakcje. Tutaj również pokazana zostanie wystawa plenerowa Śladami września. Garnizon „Tarnów”, przygotowana przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie.
5 września o godzinie 18.00 w Biskupicach Radłowskich pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy poległych w 1939 roku rozpocznie się wieczornica patriotyczna. W ramach spotkania przewidziana jest m.in. msza święta w intencji poległych żołnierzy i mieszkańców Biskupic Radłowskich, wspólne odśpiewanie hymnu, odczytanie opisu Bitwy Radłowskiej oraz montaż słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej w Biskupicach Radłowskich.
Główne uroczystości odbędą się natomiast 6 września w Radłowie. Rozpoczną się o godzinie 11.30 na Rynku. Organizatorzy zapraszają do wspólnego oddania hołdu polskim żołnierzom września ’39 pod pomnikiem Bohaterów Września 1939 r., na mszę świętą oraz uroczystości oficjalne na radłowskim cmentarzu parafialnym, przy Kwaterze Żołnierzy Armii „Kraków”.
Ważną, a równocześnie bardzo atrakcyjną częścią obchodów będzie rekonstrukcja fragmentu bitwy radłowskiej, zatytułowana „Obrona szkoły”, zrealizowana przez Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej Wrzesień ’39, którą będzie można obejrzeć w niedzielę 6 września o godzinie 14.30 w ogrodzie parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Radłowie.
Wczoraj o godz. 12.00 w Urzędzie Miasta Krakowa odbyła się konferencja prasowa poprzedzająca czternasty w historii i pierwszy w Polsce koncert World Orchestra for Peace. O tym, jak podniosłym wydarzeniem dla Krakowa jest występ Orkiestry zapewniał prezydent Jacek Majchrowski.
To wydarzenie wyjątkowe, czekaliśmy na nie z niecierpliwością: po raz pierwszy w Polsce zagra Światowa Orkiestra dla Pokoju, zrzeszająca ludzi o różnych poglądach, różnych ras i wyznań. Pokazuje to ideę Orkiestry, że niezależnie od tych wszystkich różnic można wspólnie działać na rzecz pokoju.
Prezydent podkreślił też, że Kraków, jako miasto, które zawsze było wielokulturowe, jest jak najbardziej stosownym miejscem dla takiego wydarzenia.
Słynny dyrygent Valery Gergiev również zaznaczył, że Kraków położony w samym sercu Europy to bardzo dobre miejsce na uczczenie pamięci wydarzeń sprzed 70 lat poprzez występ Orkiestry. Podkreślił, że ze wspomnianej przez prezydenta Majchrowskiego różnorodności rasowej, narodowej i religijnej muzyków Orkiestra czerpie swoją siłę i dzięki niej jeszcze mocniej zabrzmi zaintonowane w 1995 r. przez Sir Georga Soltiego przesłanie dla pokoju.
Krzysztof Penderecki, którego Preludium dla pokoju zostanie dziś premierowo odegrane, nie chciał komentować swego utworu przed jego pierwszym wykonaniem. Powiedział natomiast:
Jestem bardzo szczęśliwy, że jeden z największych dyrygentów naszych czasów będzie pierwszym wykonawcą mojego utworu.
Jak zapewniał dyrektor Orkiestry Charles Kaye, to, czym jest Orkiestra wszyscy dopiero poczują w trakcie koncertu. Przypomniał też o transmisji na platformie cyfrowej CNN, która umożliwi ludziom z całego świata obejrzenie koncertu w internecie.
W ostatnią niedzielę sierpnia na Rynku w Nowym Targu obok rodzin jedzących lody znaleźli się między innymi żołnierze Wehrmachtu, sanitariuszki, polscy oficerowie oraz niemiecki szpieg. Wszyscy oni byli bohaterami plenerowej rekonstrukcji historycznej Nowotarski wrzesień odbywającej się z okazji rocznicy 70-lecia wybuchu II wojny światowej.
Odtworzono przygotowania do wojny i dramatyczną ucieczkę cywilnych Podhalan, którzy przez pustoszejące miasto wieźli na wozach cały swój dobytek, a także elementy walki zbrojnej (w tym wysadzenie mostu na Czarnym Dunajcu) oraz samo wkroczenie Niemców do Nowego Targu. Tu spore zainteresowanie wzbudziły zabytkowe pojazdy, takie jak samochód pancerny czy mercedes z 1938 r. Zainscenizowano również aresztowania mieszkańców okupowanego miasta. Dobitne wrażenie robiła jedna z kamienic obwieszona swastykami, zaadaptowana jako budynek gestapo. Z głośników popłynął historyczny komentarz do wydarzeń, a także archiwalne przemówienie Józefa Becka.
Organizatorzy postawili sobie za zadanie przybliżenie widzom lokalnej historii, rozgrywającej się na tle wydarzeń w Polsce i Europie. Do jej odtworzenia wykorzystano więc wspomnienia mieszkańców miasta. Świadków 1 września 1939 r. nie zabrakło również wśród widzów. Dla nich inscenizacja była impulsem do snucia licznych wspomnień.
Młodsze pokolenie na Rynek przyciągnęła ciekawość, chęć obejrzenia „kawałka historii” lub kibicowania amatorsko występującym w rekonstrukcji członkom rodziny. Dopracowane mundury, wystrzały z moździerzy, dym i huk imitujących granaty petard wynagradzały podekscytowanej nimi widowni kulejący miejscami komentarz z głośników i potknięcia wyraźnie przejętych aktorów.
Nowotarska rekonstrukcja z jednej strony nie przyciągnęła tłumów, z drugiej – widok dwóch zajadających lody kilkulatków, śpiewających spontanicznie „Mazurka Dąbrowskiego”, może świadczyć o tym, że patriotyczna misja podobnych imprez nie musi być skazana na porażkę.
Dnia 1 września 2009 r. między godziną 11.00 a 12.00 pod pomnikiem lotników polskich poległych na wszystkich frontach II wojny światowej w latach 1939–1945 (Aleja Jana Pawła II, Park Lotników) odbędzie się oficjalna uroczystość poświęcona pamięci lotników walczących w kampanii wrześniowej. W przygotowanie uroczystości zaangażowani są kombatanci z Klubu Seniorów Lotnictwa oraz pracownicy Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
